اختلال شخصیت نمایشی (هیستریک)

Histrionic Personality disorder

اختلال شخصیت نمایشی از گروه‌های اختلالاتی است که اختلالات شخصیتی خوشه‌ی B یا (دراماتیک) نامیده می‌شوند. افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی هستند معمولا دارای احساسات شدید و ناپایدار بوده و تصویری تحریف شده از خود دارند. برای اینگونه افراد عزت نفس در کلام دیگران معنا می‌گیرد و از احساسات واقعی خودشان سرچشمه نمی‌گیرد و به عبارتی همواره در انتظار تایید شدن توسط دیگران هستند. این گونه افراد معمولا تمایل بسیار شدیدی به توجه دارند و ممکن است رفتارهای غیرعادی و یا نامناسب از خود نشان دهند تا توجه دیگران را به خود جلب کنند. کلمه‌ی هیستریک به معنای دراماتیک و یا نمایشی است.

اختلال شخصیت نمایشی در زنان رایج‌تر از مردان است و معمولا در نوجوانی و جوانی بروز می‌کند.

علائم اختلال شخصیت نمایشی

در بیشتر موارد افراد مبتلا به این اختلال از مهارت‌های اجتماعی بالایی برخوردار هستند. آن‌‌ها معمولا سعی می‌کنند که از این مهارت خود در راستای جلب توجه دیگران استفاده کنند و به هر نحوی شده در مرکز توجه قرار گیرند.

فردی که مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است علائم زیر را نیز از خود بروز دهد:

• احساس ناآرامی و بی‌قراری می‌کنند تا زمانی که در مرکز توجه دیگران قرار گیرند.
• پوشیدن لباس‌های تحریک‌آمیز و رفتارهای اغوا کننده برای جلب توجه دیگران.
• تغییر احساسات ناگهانی
• بروز احساسات شدید و بزرگنمایی شده که گاهی خالی از صمیمیت و خلوص جلوه می‌کند.
• بیش از حد به ظاهر فیزیکی خود اهمیت می‌دهد.
• تحمل کمی در مقابل ناامیدی دارد و ممکن است از یک پروژه سریع خسته شده و پروژه‌ی دیگری را آغاز کند
• بدون اینکه از هرکدام نتیجه‌ی مطلوبی بگیرد.
• قبل از انجام کاری در مورد عواقب آن فکر نمی‌کند.
• سریع تصمیم می‌گیرد.
• خود محور هستند و کمتر به فکر حال دیگران هستند.
• نگه داشتن روابط برایشان بسیار دشوار است و اغلب روابط غیر واقعی و یا کم عمقی با دیگران دارند.
• تهدید و یا تلاش برای خودکشی برای جلب توجه دیگران

دلایل بروز اختلال شخصیت نمایشی - Histrionic

علت دقیق این اختلال کاملا شناخته شده نیست، اما بسیاری از متخصصان و روانشناسان معتقدند که هم عوامل تربیتی و هم عوامل ارثی در بروز و رشد این اختلال اثر دارند. به عنوان مثال تمایل بیشتر اعضای یک خانواده در بروز رفتارهای هیستریک نشان می‌دهد که این اختلالات ممکن است ژنتیکی و ارثی نیز باشند. با این حال کودک یک والد می‌تواند به سادگی این رفتارها را از پدر و مادر خود و یا دیگر اعضای خانواده بیاموزد و آن‌ها را تقلید کند. سایر عوامل محیطی که می‌توانند در بروز این اختلال موثر باشند عبارتند از تنبیه نشدن و یا انتقاد نشدن در دوره‌ی کودکی، تقویت مثبت زمانی اتفاق می‌افتد که کودک با انجام کارهای مثبتی پاداش بگیرد در غیر این صورت کودک دچار سردرگمی شده و نمی‌داند که در صورت انجام چه رفتاری می‌تواند توجه والدین خود را جلب کند. این رفتارها در نهایت موجب سردرگمی کودک و حتی والدین خواهد شد. اختلال شخصیت نمایشی می‌تواند به علت مشکلات و شرایط روحی خاص نیز بروز کند و فرد از این روش برای رویارویی با مشکلات و استرس خود استفاده کند و به مرور زمان این اختلال رشد کند.

تشخیص اختلال شخصیت نمایشی

اگر چنین علائمی در فردی وجود داشته باشد، پزشک با انجام ارزیابی‌های دقیق و بررسی سابقه‌ی بیمار شدت اختلال و شرایط بیمار را ارزیابی خواهد کرد. اگر علائم فیزیکی وجود داشته باشد پزشک ممکن است با انجام تست‌های خاص وجود بیماری‌های فیزیکی را بررسی خواهد کرد. چرا که در شرایطی خاص ممکن است بیمار بعلت وجود بیماری خاص فیزیکی برخی از این علائم را بروز داده باشد. بنابراین برای اطمینان از این که بیماری فیزیکی خاصی فرد را دچار چنین حالاتی نکرده باشد برخی آزمایش‌های ساده همچون آزمایش خون و یا تصویربرداری عصبی نیز توصیه می‌شود.

اگر پزشک منشا فیزیکی برای این علائم پیدا کند، ممکن است شخص را به یک روانپزشک و یا روانشناس معرفی کند. روانشناس نیز با انجام آزمایش‌ها و بررسی‌های مشخص این نوع اختلال شخصیت را در فرد بررسی خواهد کرد و او را در مسیر بهبود راهنمایی خواهد کرد. انتخاب یک روانشناس خوب و متخصص به شما در راستای بهبود سریعتر و تشخیص درست اختلال کمک خواهد کرد.

با استفاده از آزمون آنلاین MMPI میتواند به اختلالات شخصیت همچون اختلال شخصیت نمایشی و... پی برد.

درمان اختلال شخصیت نمایشی(Histrionic)

به طور کلی افراد مبتلا به این نوع اختلال شخصیتی اعتقادی ندارند که نیاز به درمان دارند. علاوه بر این از آن جایی که این بیماران عادت دارند که در بروز احساسات خود بزرگنمایی کنند و حالات خود را شدیدتر از آن چه هست بروز دهند مسیر درمان برای آن‌ها بسیار دشوارتر خواهد شد. با این حال ممکن است این افراد برای درمان مشکلات دیگر خود از جمله افسردگی – در اثر از دست دادن موقعیت خود و در مرکز توجه نبودن- به روانشناس مراجعه کرده و درخواست کمک کنند.

روان‌درمانی یک درمان انتخابی برای درمان اختلال شخصیت هیستریک می‌باشد. هدف از این درمان این است که به فرد کمک کند تا انگیزه‌ها و ترس‌های مربوط به افکار رفتار خود را کشف کرده و به او می‌آموزد که با شیوه‌ای مثبت‌تر با دیگران ارتباط برقرار کند.

از برخی داروها نیز ممکن است برای درمان برخی از علائم از جمله افسردگی و اضطراب استفاده شد که استفاده از این داروها را پزشک بسته به شدت این علائم تجویز می‌کند.

عوارض اختلال شخصیت نمایشی

اختلال شخصیت هیستریک بر روابط اجتماعی، حرفه‌ای و عاشقانه‌ی فرد اثر می‌گذارد و بر واکنش‌ آن‌ها در مقابل ترس‌ها و شکست‌هایشان نیز اثرگذار است. افراد مبتلا به اختلال نیز بسیار در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.

چشم انداز افراد مبتلا به اختلال شخصیت هیستریونیک

بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال از عملکرد خوب اجتماعی برخوردارند. با این حال، افرادی که به صورت شدیدتر دچار این اختلال هستند ممکن است در زندگی روزمره خود مشکلات بزرگی داشته باشند.

پیشگیری از اختلال شخصیت نمایشی

اگرچه ممکن است پیشگیری از اختلال شخصیت نمایشی امکان پذیر نباشد، روش‌های درمانی خاص می‌توانند به فردی که مستعد ابتلا به این اختلال است، کمک کند تا شیوه های سازنده ای برای برخورد با موقعیت‌ها را بیاموزد.