تقریباً همه افراد حس طردشدگی و رهاشدگی را چشیدهاند. کمتر افرادی هستند که تابهحال این احساسات را تجربه نکرده باشند. افراد در دهههای اول یا سالهای اول زندگی به خوبی این حس را تجربه میکنند. از این رو در میابند که قرار نیست همیشه مورد توجه قرار گیرند.
حس طردشدگی یک نوع اختلال اضطرابی است که میتواند بهمرور زمان فرد مبتلا به این اختلال را دچار استرس و نگرانی کند. به وجود آمدن این احساسات در زندگی فرد تغییراتی ایجاد میکند که گاهی این تغییرات کاملاً منفی است.
به بیانی دیگر میتوان طرد شدن و رهاشدگی را محرومیت از عاطفه و توجه از افرادی دانست که برای فرد مبتلا شده به اختلال از اهمیت زیادی برخوردار باشد.
ترس از طرد شدن یا رهاشدگی جز اختلالات اضطرابی محسوب میشود که میتواند در زندگی فرد، مشکلاتی را ایجاد کند. دچار شدن به این نوع اختلال میتواند دلایل خاص خود را داشته باشد. افرادی که دچار ترس از طرد شدن میشوند بهمرور زمان اضطراب زیادی را متحمل میشوند و حتی این اضطراب میتواند بر زندگیشان تاثیر زیادی بگذارد.
دقت داشته باشید که میزان این اختلال میتواند در افراد مختلف، متفاوت باشد. بنابراین راهکارهای ارائه شده تنها برای افرادی است که در میزان متوسط یا کمی هستند. البته افراد دیگر هم میتوانند از آن استفاده کنند و در صورت جواب نگرفتن سپس به روانشناس مراجعه کنند.
زمانی که این احساس به وجود میآید فرد هنوز چنین اتفاقی برایش رخ نداده است و پیشاپیش دچار رنج کشیدن از طردشدگی میشود. در تحقیقات مختلف بیان شده است افرادی که دارای عزت نفس پایینتری هستند بیشتر دچار این آسیب میشوند. از این رو افرادی که چندین بار حس طردشدگی را تجربه کرده باشند ترس بیشتری را درون خود دارند. از این رو از قرار گرفتن در موقعیتهایی که ممکن است پایان طردشدگی را داشته باشد دوری میکنند.
افرادی که همیشه ترس از طرد شدن دارند اغلب خود را از دیگر افراد دور میکنند. گاهی این دسته از افراد گمان میکنند با گرفتن تاییدیه از دیگران به آرامش میرسند اما متاسفانه بعد از گرفتن تاییدیه همچنان استرس درون آنها وجود دارد. این روند اگر ادامه داشته باشد باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن میشود. در نهایت اگر این روند ادامه داشته باشد این استرس و اضطراب باعث فرسودگی و افسردگی میشود. این افراد بهمرور زمان به هیچ چیز علاقه خاصی پیدا نمیکنند و رابطه خود را با دیگران کمرنگ میکنند.
یکی از واکنشهایی که افراد بعد از طرد شدن زیاد آن را تکرار میکنند مقصر دانستن خود است. در واقع این افراد همه چیز را به گردن خود میاندازند و خود را مقصر هر اتفاق میدانند. معمولاً با گذشت زمان فرد با کاهش اعتماد به نفس روبرو میشود و مشکلات دیگری برای او رخ میدهد.
زمانی که یک شخص دچار ترس از طردشدگی میشود دچار اختلالاتی میشود که نمیتواند تصمیم درست بگیرد. دقیقاً مانند زمانی که فرد دچار مشکلات جسمی میشود قدرت تصمیمگیری صحیح برایش سخت میشود. در این مواقع فرد میبایست برای مدتی خود را از دیگران دور نگه دارد تا به آرامش برسد. البته این افراد میتوانند از افراد مورد اطمینان و سالم کمک گرفته تا به زودی به روند نرمال خود دست یابند.
یکی از واکنشهای شایع بعد از طردشدگی یا احساس رهاشدگی، بروز خشم و پرخاشگری است. خود فرد شاید متوجه این واکنش نشود اما دیگران به خوبی میتوانند شاهد بروز این واکنش باشند. از طرفی بروز این واکنش میتواند دامان تمامی اطرافیان فرد را بگیرد و مشکلات زیادی را ناخواسته ایجاد کند.
زمانی که فرد یک بار احساس طردشدگی یا رهاشدگی را احساس میکند برای همیشه در ذهنش ماندگار خواهد شد. ماندگار شدن این اتفاق باعث میشود که هر چیزی را به این اتفاق ربط دهد و حتی نسبت به رفتار دیگران حساس شود. این حساس شدن به حدی پیش میرود که دچار بدبینی میشود و در نهایت گمان میکند که همه افراد قصد طرد کردن وی را دارند.
شاید در افراد مختلف، بروز عوامل ناشی از طردشدگی متفاوت باشد. اما موارد گفته شده معمولاً در تمامی افراد یکسان است و اکثراً افراد در زمان طرد شدن یا ترس رهاشدگی با این واکنشها روبرو میشوند.
از آنجایی که ترس از طردشدگی امروزه جز معضلات جامعه شده است سعی کردیم که راهکارهای درمانی آن را بنویسیم. توجه داشته باشید که اگر شما هم جز این افراد هستید و در حد معمولی قرار ندارید از روانشناسان و تراپیستها کمک بگیرید. در غیر این صورت با اعمال روشهای زیر میتوانید به بهبود خود کمک کنید.
یکی از روشهای مهم و پربازده نوشتن مشکلات بر روی کاغذ است. این روش را تراپیستها و روانشناسان هم توصیه میکنند چرا که میتواند بسیار اثر بخش باشد. در واقع در علم پزشکی گفته میشود که نیمی از درمان در تشخیص دقیق است که این مرحله دقیقاً همین کار را انجام میدهد.
بنابراین دفترچهای بردارید و به پاسخ سوال ” برای چه چیزی نگرانم؟” بپردازید. این کار را به قدری ادامه دهید که مطمئن شوید تمام موارد را نوشتهاید و چیزی را از قلم نینداختهاید.
در مرحله دوم تمامی پیامدهای ممکن را بررسی کنید و آنها را بر روی کاغذ بیاورید. در واقع در این مرحله میبایست به سوال ” پیامدهای ممکن چیست؟” پاسخ دهید. شاید پاسخ این سوال از دست دادن مال، رابطه، خانواده، دوست و … باشد. نوشتن این موارد بر روی کاغذ کمک میکند تا حد زیادی نگرانی شما رفع شود.
شاید در ابتدا گمان کنید که این راهکار نتواند برایتان پاسخگو باشد اما بعد از انجام دادن متوجه خواهید شد تا چه اندازه تاثیر گذار است. طبق تحقیقات انجام شده افراد مبتلا به این اختلال با انجام روش اول و دوم به سرعت استرسشان کاهش یافته است.
در واقع در این روش با بدترین پیامدها روبرو میشود که همین سبب میشود در برابر پیامدها مقاومت نداشته باشید. نداشتن مقومت کمک میکند استرس و نگرانی تا حد قابل قبولی کاهش پیدا کند.
در این مرحله شما باید خودتان را برای بروز بدترین اتفاق آماده کنید. سعی کنید با فکر کردن به آن و پیدا کردن راه حل پیشاپیش آن را بپذیرید. این کار باعث میشود در و در صورت رخ دادن آن پیامد بتوانید به درستی با آن روبرو شوید و مقابله کنید.
زمانی که شما این کار را انجام میدهید و با دلیل و منطق پیامد به وجود آمده را میپذیرید استرس و نگرانی را از خود دور میکنید.
در مرحله چهارم میبایست به دنبال روشهای صحیح برای بهتر کردن شرایط باشید. در واقع باید تلاش کنید که راه حلی را پیدا کنید که در صورت بروز بدترین پیامد بتوانید آن را به کار گیرید. زمانی که به بدترین پیامد آگاه شوید و از آن هیچ گونه ترسی نداشته باشید بسیار راحتتر میتوانید درباره آن و راهحلهای ممکن فکر کنید. به این دلیل که هیچ گونه ترس و اضطراب ندارید و با ذهنی آرام میتوانید به موردهای مدنظر فکر کنید.
به یاد داشته باشید که ترس و نگرانی خود را به قدری پرورش ندهید که به اضطراب و نگرانی تبدیل شود. هم چنین آگاه باشید که تنها راه از بین اضطراب انجام عملی هدفمند است. پس به این دلیل به حدی خود را مشغول انجام کارهای مرتبط با مشکلتان کنید که زمانی برای نگرانی به آن موضوع نداشته باشید.
زمانی که اقدام به انجام این امور میکنید متوجه میشوید که اعتماد به نفس، عزت نفس و شهامت در شما افزایش پیدا میکند و بهمرورزمان شرایط بهتر میشود.
برای اینکه بتوانید با احساس رهاشدگی به خوبی مقابله کنید میبایست برخی مهارتها را در خود تقویت کنید. در ادامه به این مهارتها میپردازیم و به طور کامل درباره آنها صحبت میکنیم.
شناخت محاسن و ویژگیهای مثبت کمک میکند که بتوانید در شرایط حساس با یادآوری آنها احساس خوبی را به دست اورید. از این رو میبایست در قدم اول به خوبی با محاسن و نقاط قوت خود با خبر باشید و آنها را به خود یاوری کنید.
برای اینکه اعتماد به نفس خود را از دست ندهید و غرق در مشکلات نشوید میبایست ترس را کنار بگذارید و آگاه باشید که در برابر ترسها شهامت داشته باشید. چرا که همه افراد حتی موفقترین و بزرگترین افراد ترسها و دلهرههایی دارند. نکته مهم این است که در برابر آنها تسلیم نمیشوند و به خوبی با آن مقابله میکنند.
توجه داشته باشید که حتماً خود را در جمعهای بزرگ دوستی قرار دهید. سپس نقاط قوت و محاسن خود را به نمایش بگذارید. این کار سبب بروز اتفاقات زیادی از جمله افزایش اعتماد به نفس میشود.
باید پذیرید که همه افراد تنها هستند و تنهایی بخشی از زندگی ما انسانها است. هیچ شخصی نمیتواند دوست داشتن را همیشه و در زمان مورد نیاز به شما تزریق کند. پس آگاهی و پذیرفتن این موضوع یکی از مهارتهای مهم در احساس طردشدگی شمرده میشود.
باید توقع خود را از دیگران به صفر برسانید. در واقع داشتن توقع همان طلب کار بودن است که میتواند صدمات زیادی را وارد کند. زمانی که خواسته بر آورده نشود شما یا فردی که در این موقعیت قرار گرفته است به راحتی دچار آسیب روحی میشود. اگر هیچ گونه انتظاری وجود نداشته باشد احتمال به وجود آمدن آسیب هم کاهش پیدا میکند.
احساس طردشدگی میتواند به شدت ناراحت کننده و صدمه زننده باشد به خصوص برای افرادی که مدت زمان طولانی است با آن دسته و پنجه نرم میکنند. این احساس میتواند در هر جامعهای و به هر علتی به وجود آید. این افراد زمانی که به حس طردشدگی مبتلا میشوند احساس میکنند نا خواستنی هستند یا برای دیگران جذاب و مورد پذیرش نیستند. معمولاً حس طردشدگی زمانی که تحت درمان صورت گیرد به زودی قابل حل شدن است. اما در میان افرادی هم هستند که برای مدت طولانی با این حس روبرو هستند و در نهایت صدمات زیادی را متقبل میشوند.
در ادامه به اثرات مخرب در اختلال اضطرابی و احساس طرد شدن میپردازیم که بیشتر با آنها آگاه باشید و صورت روبرو شدن با این اختلال به فکر رهایی باشید.
طرد شدن طولانی مدت میتواند آسیب روحی زیادی داشته باشد. به گونهای که فرد وضعیت نرمال روحی خود را از دست میدهد و دچار مشکلات متعددی در جامعه میشود. به طور مثال زمانی که یک کودک فکر میکند از سمت خانواده طرد شده است در ایجاد ارتباط با هم سن و سالان خود ضعیفتر عمل میکند. همین امر اگر به زودی درمان نشود فرد را در مراتب بالاتر دچار مشکلات میکند و در نهایت کناره گیری و برطرف کردن آن سخت خواهد شد.
در نوجوانان دختر افسردگی حاصل از احساس طرد شدن بسیار بیشتر است(نیاز است در این مورد مطلب افسردگی نوجوانان را مطالعه کنید). چرا که این دسته از افراد نسبت به دیگران دارای روحیه حساستر هستند و هم چنین آسیب بیشتری را میپذیرند. علاوه بر افسردگی، قلدری و زورگویی در افراد بروز پیدا میکند. در این مواقع فرد نمیداند که به چه دلیلی به افسردگی دچار شده است و وارد یک مرحله از سردرگمی میشود تا دلیل بروز این واکنش را متوجه شود. و اگر دچار افسردگی شدید حتما از مشاوره افسردگی کمک بگیرید.
احساس طردشدگی با خود استرس و اضطراب را به وجود میآورد. فرد وارد دچار تفکراتی میشود که برای وی، استرس و اضطراب به وجود میآورد.
در یک تحقیقات روانشناختی مشخص شده است که سوءاستفاده قرار گرفتن در مردان به خصوص در روابط صمیمی با تجربه طردشدگی از والدین در دوران کودکی ارتباط مستقیمی دارد.
اگر فرد به مقدار زیادی این علائم را داشته باشد با مراجعه به یک روانشناس خوب میتواند میزان تاثیرات را کم کند. هم چنین با انجام مهارتهای تخصصی بهمرورزمان فرد را از این تاثیرات رها کند.
طرد شدن و رها شدن میتواند از جوانب مختلف صورت گیرد که هر کدام دارای عوارض و تاثیراتی هستند. برخی از انواع احساس طردشدگی شامل موارد زیر است:
طردشدگی از طرف خانواده: طرد شدن از سوی خانواده جز بیشترین آمار طردشدگی وجود دارد. زمانی که والدین به فرزند توجه نمیکند یا به او عشق نمیدهد فرزند را دچار احساس طردشدگی میکند. در این مواقع فرزند نسبت به خانواده احساسات نامناسبی را دریافت میکند و در دراز مدت میتواند باعث ایجاد مشکلات زیادی شود.
طرد شدگی از طرف اجتماع (طرد شدگی اجتماعی): طرد شدن از اجتماع می تواند در هر سنی به وجود آید. زمانی که فرد در اجتماع حضور دارد اما به وی توجه نمی شود یا نادیده گرفته می شود احساس رها شدگی را به او داده می شود. برای رهایی از مشکل راه حل هایی وجود دارد که فرد می بایست به روانشناس مراجعه کند یا با مطالعه کتاب های مرتبط مشکل خود را بهبود ببخشد تا سایر اختلال ها همچون اضطراب اجتماعی و… مبتلا نشده، اختلال خود تشدید نشود .
طردشدگی در روابط عاشقانه(رهاشدگی عاطفی): طرد شدن در روابط عاشقانه در نوجوانان و جوانان بسیار رخ میدهد. اگر در رنج سنی 20-30 سال باشید احتمالاً نام طردشدگی در رابط عاشقانه را شنیده باشید یا حداقل یک بار با آن روبرو شده باشید. در این مدل از طردشدگی فرد درخواست رابطه میدهد اما طرف مقابل نمیپذیرد. از این رو ممکن است به شخص پیشنهاد کننده احساس طردشدگی داده شود و تا مدتی ترس از پیشنهاد داشته باشد. البته این اتفاق در تمامی افراد به وجود نمیاید به خصوص اگر فرد آگاهی لازم را داشته باشد و آسیبپذیر نباشد.