ازدواج با فرد دچار اختلالا اسکیزوفرنی
بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی و ازدواج
برخی از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی می‌توانند ازدواج رضایت بخش و موفقی داشته باشند. اما اسکیزوفرنی و ازدواج بستگی به این دارد که بیماری اسکیزوفرنی فرد تا چه اندازه تحت کنترل است. برخی از افراد با دارو، برخی با مشاوره و درمان، بعضی تنها با مدیریت استرس در زندگی خود و برخی دیگر با هر سه روش قادر به کنترل بیماری خود هستند، برخی از آنها نیز نمی‌توانند با هیچ روشی کنترل بیماری خود را بدست آورند. ازدواج با بیمار اسکیزوفرنی که دارای اختلالات شدید دوره ای است ممکن است برای همسر و رندگی زناشویی، بیش از حد استرس‌زا باشد. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که ازدواج می‌تواند کیفیت زندگی را افزایش دهد و فرد را در برابر عقاید خودکشی و اقدامات دیگر در زمینه اسکیزوفرنی محافظت کند. عوامل بالینی و آماری بسیاری، از جمله علائم اسکیزوفرنی بر پیامدهای ازدواج در اسکیزوفرنی تاثیر می‌گذارد. افراد دچار اسکیزوفرنی در روابط رفتار خوبی نشان نمی‌دهند. از آنجایی که احساس واقعیت‌گرایانه آنها بسیار متزلزل و اغلب با تصورات اجبار کننده همراه است، برای آنها دشوار است که با دیگران ارتباط برقرار کنند. نرخ ازدواج، به ویژه برای مردان، که به طور معمول در سنین پایین‌تر تشخیص داده می‌شود، کم و نرخ طلاق بالا است. اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی (80٪) می‌توانند به زندگی عادی و سازنده بازگردند، در واقع می‌توانند ازدواج کنند، خانواده داشته باشند و شغلی پیدا کنند، اگر داروهای خود را طبق تجویز پزشک ادامه دهند. برای افرادی که شریک زندگیشان در شروع زندگی سالم است، بروز اسکیزوفرنی شوکه‌کننده است. اسکیزوفرنی می‌تواند رفتار و شخصیت را تغییر دهد، علائم باعث ایجاد فاصله و سردی در دلبستگی و دوست داستن فرد می‌گردد. اکثر افرادی که ازدواج کرده‌اند و مبتلا به اسکیزوفرنی هستند قبل از شروع بیماری با همسر خود آشنا شده‌اند. اسکیزوفرنی باعث می‌شود که فرد برای ایجاد ارتباط نزدیک دچار مشکل شود. افراد تمایل دارند که تنها بمانند.
زندگی مشترک اسکیزوفرنی
هر زن و شوهری با تقسیم وظایف خانوار، امور مالی، صمیمیت و تعاملات خانوادگی مواجه هستند. اسکیزوفرنی بر این مسائل کلی تاثیر می‌گذارد، اما می‌توانید آنها را مدیریت کنید:
وظایف در خانه
اسکیزوفرنی بر شیوه ای که افراد متوجه نشانه‌های اجتماعی می‌شوند تاثیر می‌گذارد. از شریک زندگی خود که مبتلا به اسکیزوفرنی است انتظار نداشته باشید که درمورد وظایف خود در خانه آگاهی داشته باشد. مشاوره می‌تواند به همسران در ابراز انتظارات خود به شیوه‌ای حمایتی و مثبت کمک کند. استراتژی دیگر تعریف مسئولیت‌ها و نقش هر یک از طرفین در امور خانواده است.
مسائل مالی
افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند، همیشه نمی‌توانند به کار بازگردند، حتی پس از اینکه علائم آنها تثبیت شود. در صورتی که این اتفاق بیفتد، اعطای مزایای ناتوانی از سوی مرکز امنیت اجتماعی کمک کننده خواهد بود. داروهای اسکیزوفرنی گران هستند و هزینه‌های مکرر نیز اضافه می‌شود. پزشکان را در مورد وضعیت مالی خود آگاه کنید، برخی از کلینیک‌ها به صورت اقساطی دریافت هزینه می‌کنند.
صمیمیت
اسکیزوفرنی ممکن است به طور مستقیم علاقه به رابطه جنسی را کاهش دهد و برخی از داروهای ضد روان‌پریشی بر میل جنسی تاثیر می‌گذارد. مشاور زن و شوهر می‌تواند به زوج‌ها کمک کند تا نیازها و خواسته‌هایشان را بیان کنند. در صورت لزوم، با پزشک بیمار درباره تغییر داروها یا اضافه کردن داروهایی که اختلالات نعوظ و پاسخ جنسی را درمان می‌کند، صحبت کنید.
تعاملات خانوادگی
افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند اغلب ناعاقلانه رفتار می‌کنند، در تفکر صریح مشکل دارند و با عواطف روزمره در کشمکش هستند، که می‌تواند برای اعضای خانواده گیج‌کننده، ترسناک و خطرناک باشد و منجر به درگیری‌های خانوادگی شود. ضروری است که رفتارهای قابل قبول و غیر قابل قبول در خانه و در شرایط دیگر، به ویژه اگر فرزندانی دارید، تعیین و مشخص شود.
نگرانی خانواده بیماران اسکیزوفرنی
- آیا کسی است که پس از مرگ والدین از بیمار مراقبت می کند؟
- آیا می توان با ازدواج ان را درمان کرد یا متوقف نمود؟
- آیا ارائه نیاز جنسی به بیمار تاثیر می گذارد؟
- آیا او تبدیل به یک فرد واحد شده است؟
تفکر بیمار اسکیزوفرنی در مورد ازدواج
بیمار همچنین در مورد ازدواج مشغول فکر بسیاری است:
- والدین و آشنایان بسیار مشتاق هستند که با من ازدواج کنند. نمی دانم چه باید بکنم یا نباید ها چیست؟
- آیا ازدواج برای شرایط ذهنی من مفید است؟
- فکر ازدواج من را نگران می کند؛ آیا این نگرانی برای من مضر است؟
- من می خواهم ازدواج کنم آیا کسی مایل است که همسر من باشد؟
- آیا این مانع ازدواج من است؟
علائم اسکیزوفرنی چیست؟
علائم و نشانه‌های اسکیزوفرنی ممکن است متفاوت باشند، اما معمولا شامل توهم، هذیان و یا سخنان آشفته هستند و منعکس کننده اختلال در عملکرد هستند. در واقع اسکیزوفرنی شامل طیف وسیعی از علائم از جمله تغییر در عملکرد، تفکر، احساس، ادراک و شناخت، رفتار و شخصیت فرد است، همچنین ممکن است فرد انواع مختلفی از رفتارها را در زمان‌های مختلف نشان دهد. شایع‌ترین علائم اسکیزوفرنی را میتوان به چندین دسته از جمله علائم مثبت، علائم شناختی و علائم منفی به صورتی که در ادامه به آن اشاره می‌شود طبقه بندی کرد.
علائم مثبت اسکیزوفرنیا
این علائم بر پایه واقعیت نبوده و گاهی اوقات جز علائم روان پریشی است مانند:
هذیان: باورهای عجیب و غریبی هستند که ریشه در واقعیت نداشته و شخص حتی پس از روبرو شدن با حقایق نیز از آنها دست بر نخواهد داشت. به عنوان مثال، فرد مبتلا از این هذیان که افراد دیگر می‌توانند افکار او را بشنوند، یا اینکه او خدا یا شیطان است، یا افرادی هستند که افکار خود را در سر فرد می‌گذارند یا در برعلیه او نقشه می‌کشند رنج می‌برد. هذیان در اکثر افراد مبتلا به اسکیزوفرنی دیده می‌شود.
توهم: شامل درک احساساتی است که واقعی نیستند. شنیدن صداها شایع‌ترین توهم در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است. این صداها ممکن است در مورد رفتار فرد، توهین و بی‌احترامی به فرد یا دادن دستورات باشند. انواع دیگر توهم‌ها که نادر است شامل دیدن چیزهایی که وجود ندارد، بوهای عجیب و غریب، طعم و مزه عجیب در دهان شما و احساس اینکه روی پوست شما چیزی وجود دارد، حتی اگر هیچ چیز بدن شما را لمس نکند است.
کاتاتونیا (Catatonia): شرایطی که در آن شخص به لحاظ جسمی در یک وضعیت خاص به صورت طولانی مدت ثابت می شود و اصطلاحا مانند مجسمه می‌شود.
علائم آشفته اسکیزوفرنی نوعی علامت مثبت است که نشان دهنده عدم توانایی آن فرد در تفکر واضح و عدم پاسخ دهی مناسب است. نمونه‌هایی از این علائم آشفته عبارتند از:
- صحبت کردن درقالب جملات بی معنی یا استفاده از اصطلاحات بی ربط که باعث می‌شود فرد برای برقراری
- ارتباط یا مشارکت در گفتگو دچار مشکل شود.
- تغییر سریع از یک تفکر به تفکری دیگر بدون ارتباطی آشکار یا منطقی بین آنها
- حرکت آهسته
- عدم توانایی در تصمیم‌گیری
- نوشتن بیش از حد اما بدون معنی
- فراموش کردن یا از دست دادن چیزها
- تکرار یکسری حرکات یا رفتارها، مانند قدم زدن یا پیاده روی در دایره
علائم منفی اسکیزوفرنیا
کلمه منفی به معنای “بد” نیست، بلکه نشان دهنده کاهش یا عدم توانایی عملکرد به طور معمول و طبیعی در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی است. علائم منفی اسکیزوفرنی عبارتند از:
- فقدان احساس یا محدود بودن احساسات فرد (ممکن فرد تماس چشم نداشته باشد، حالت صورت را تغییر ندهد
- یا به صورت یکنواخت صحبت کند).
- صرف نظر کردن از خانواده، دوستان و کاهش فعالیت‌های اجتماعی
- کاهش انرژی
- کم صحبت کردن
- کمبود انگیزه
- از دست دادن لذت یا علاقه در زندگی و فعالیت های روزمره
- عادات بهداشتی و تغذیه‌ای ضعیف
- علائم شناختی اسکیزوفرنیا
علائم شناختی عبارتند از:
- عملکرد ضعیف اجرایی (توانایی درک اطلاعات و استفاده از آن برای تصمیم‌گیری)
- اختلال درتمرکز یا توجه کردن
- اشکال در حافظه کاری (توانایی استفاده از اطلاعات بلافاصله پس از یادگیری آن مختل می‌شود)
- عدم آگاهی از علائم شناختی
علائم می‌تواند در طول زمان بسته به نوع و شدت، در دوره‌های بدتر شدن و بهبودی علائم متفاوت باشد. با این حال برخی از علائم ممکن است همیشه وجود داشته باشند.
در مردان، علائم اسکیزوفرنی معمولا در اوایل تا اواسط دهه 20 شروع می‌شود. در زنان، علائم معمولا در اواخر دهه 20 شروع می‌شود. اسکیزوفرنی در کودکان و افراد بالای 45 سال شایع نبوده و به صورت نادری دیده می‌شود.
علائم در نوجوانان
علائم اسکیزوفرنی در نوجوانان شبیه به بزرگسالان است، اما ممکن است تشخیص آن دشوارتر باشد. بخشی از آن ممکن است به این دلیل باشد که بعضی از علائم اولیه اسکیزوفرنی در نوجوانان در طول سال‌های نوجوانی به طور معمول دیده می‌شود مانند:
- ترک دوستان و خانواده
- افت عملکرد در مدرسه
- مشکلات خواب
- حالت تحریک‌پذیر یا افسرده
- نداشتن انگیزه
در مقایسه با علائم اسکیزوفرنی در بزرگسالان، نوجوانان ممکن است:
- با احتمال کمتری دچار هذیان می‌شوند.
- با احتمال بیشتری توهم بینایی دارند.
علل اسکیزوفرنی چیست؟
علت اسکیزوفرنی به طور دقیق مشخص نیست، اما محققان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، مواد شیمیایی موجود در مغز و عوامل محیطی در ایجاد این اختلال نقش دارند. برای مثال شواهد نشان می‌دهند که برخی از عوامل محیطی مانند برخی عفونت‌های ویروسی، قرار گرفتن در معرض برخی سموم مانند ماریجوانا و شرایط بسیار استرس زا ممکن است باعث ایجاد اسکیزوفرنی در افرادی که از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به این بیماری هستند شود.
اسکیزوفرنی بیشتر هنگامی که بدن در معرض تغییرات هورمونی و فیزیکی قرار می‌گیرد، مانند تغییراتی که در طول سال‌های نوجوانی و جوانی رخ می‌دهد، دیده می‌شود. اسکیزوفرنی می‌تواند به صورت خانوادگی دیده شود،بدین معنی که احتمال ابتلا در فرزندانی که والدین شان مبتلا به اسکیزوفرنی هستند بیشتر است.
مشکلات مربوط به برخی از مواد شیمیایی طبیعی مغز، از جمله انتقال دهنده‌های عصبی به نام دوپامین و گلوتامات، ممکن است در اسکیزوفرنی نقش داشته باشند. مطالعات تصویری از مغز تفاوت در ساختار و عملکرد مغز و سیستم عصبی مرکزی افراد مبتلا به اسکیزوفرن را نشان می‌دهد. با این حال، این نوع اختلال در تمام افراد مبتلا به اسکیزوفرنیا دیده نمی‌شود در حالی که محققان درباره اهمیت این تغییرات مطمئن نیستند، با این حال نشان می هند که اسکیزوفرنی یک بیماری مغزی است.
عوامل خطر در اسکیزوفرنی چیست؟
اگر چه علت دقیق اسکیزوفرنی شناخته شده نیست، اما به نظر می‌رسد برخی عوامل، خطر ابتلا به اسکیزوفرنی را افزایش می‌دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی اسکیزوفرنیا
- افزایش فعالیت سیستم ایمنی، از جمله التهاب یا بیماری‌های خود ایمنی
- سن بالای پدر
- برخی عوارض بارداری و زایمان، مانند سوء تغذیه و یا قرار گرفتن در معرض سموم یا ویروس‌هایی که ممکن است بر پیشرفت مغز تاثیر بگذارد.
- مصرف داروهای تغییر دهنده ذهن (روان درمانی یا روانگردان) در طول سال‌های نوجوان و بزرگسالی
- عوارض جانبی
اسکیزوفرنی درمان نشده می‌تواند منجر به مشکلات شدیدی شده و در هر زمینه زندگی تاثیر گذارد. عوارض ناشی از اسکیزوفرنیا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خودکشی، تلاش برای خودکشی و افکار خودکشی
- آسیب زدن به خود
- اختلالات اضطرابی و اختلال وسواسی-اجباری (OCD)
- افسردگی
- سوء استفاده از الکل یا داروهای دیگر، از جمله تنباکو
- ناتوانی در کار یا حضور در مدرسه
- مسائل حقوقی و مالی و بی خانمانی
- انزوای اجتماعی
- مشکلات بهداشتی و پزشکی
- قربانی شدن
- رفتار تهاجمی، اگر چه غیر معمول است.
پیشگیری از اسکیزوفرنی
راه مطمئن برای جلوگیری از اسکیزوفرنی وجود ندارد، اما پیگیری برنامه درمان می‌تواند به پیشگیری از عود یا بدتر شدن علائم کمک کند. علاوه بر این، محققان امیدوارند که اطلاع بیشتر در مورد عوامل خطر اسکیزوفرنیا منجر به تشخیص و درمان زودتر می‌شود. با این حال، تشخیص و درمان اولیه می‌تواند به پیشگیری یا کاهش عود و پریشانی‌های مکرر و کمک به کاهش اختلال در زندگی، خانواده و روابط فرد کمک کند.
تشخیص
تشخیص اسکیزوفرنی شامل رد کردن سایر اختلالات روانی و تعیین اینکه علائم به علت سوء مصرف مواد، دارو یا وضعیت پزشکی نیستند می‌باشد. تشخیص اسکیزوفرنی ممکن است از راه‌های زیر انجام شود:
معاینه فیزیکی: ممکن است برای کمک به رد کردن سایر مشکلات دیگر که باعث ایجاد چنین علائمی می‌شوند و همچنین بررسی هر گونه عوارض مرتبط با آن انجام شود.
تست ها و غربالگری‌ها: این روش شامل آزمایشاتی است که برای رد کردن بیماری‌هایی با علائم مشابه و غربالگری برای الکل و مواد مخدر کمک می‌کند. پزشک همچنین ممکن است مطالعات تصویربرداری مانند MRI یا سی تی اسکن را درخواست کند.
ارزیابی روانپزشکی: یک روانپزشک یا روانشناس وضعیت روحی را با مشاهده ظاهر و رفتار و بررسی افکار، احساسات، توهمات، هذیان، مصرف مواد و پتانسیل خشونت یا خودکشی بررسی می‌کند. در این روش همچنین تاریخچه خانوادگی و شخصی فرد نیز بررسی می‌شود.
معیارهای تشخیص اسکیزوفرنیا: یک روانپزشک یا روانشناس می‌تواند از معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است استفاده کند.
با شرکت در آزمون MMPI میتوان به اختلالات شخصیصت پرد