برنامه ریزی عصبی-کلامی (NLP)

برنامه ریزی عصبی کلامی یا ان ال پی (NLP) چیست؟

مخفف کلمه NLP:

Neuro: اولین حرف از این عبارت است که بیان کننده نقش سیستم عصبی در همکاری با حواس پنجگانه و ضمایر خودآگاه و ناخودآگاه برای کسب اطلاعات و بررسی آنها از دنیا است.
Linguistic: این کلمه تاثیر کلام و زبان را در برقراری ارتباط بهتر و درک صحیح از ارتباطات نشان می‌دهد.
Programming: سومین حرف از NLP نشان دهنده وجود برنامه برای سازماندهی و مدیریت صحیح افکار و کلام و متعادل ساختن تاثیر این دو بر یکدیگر است.

این سه کلمه در کنار هم علم ارزشمند برنامه ریزی عصبی زبانی را به وجود آورده اند. بدیهی است که علم برنامه ریزی عصبی کلامی در صورت وجود این سه عامل کنار هم کاربرد خواهد داشت؛ بنابراین حتی اگر یکی از عوامل ذکر شده در آن رعایت نشود، پیاده سازی روشهای ان ال پی به درستی انجام نخواهد گرفت.

NLP (ان ال پی) مجموعه‌ای است از مهارت های ارتباطی پیشرفته. این مهارت‌ها با مطالعه روی افرادی شناسایی شده‌اند که در برقراری ارتباط مهارت زیادی داشتند. در این رویکرد، اعتقاد غالب این است که اگر نوع تفکر و الگوی رفتاری این افراد را درک کرده و آن را تقلید کنید، می‌توانید همان نتایج مثبتی را به دست آورید که آنها بدست آورده‌اند.

ابزارها، تکنیک‌ها و استراتژی‌هایی که از این مطالعات بدست آمده است، به شما کمک می‌کند تا هم خودتان و هم دیگران را بشناسید. NLP کمک می‌کند متوجه شوید که کنش و واکنش‌تان در دنیا به چه شکل است، با دیگران چگونه ارتباط برقرار می‌کنید، و چگونه می‌توانید به سادگی تفاهمی دو جانبه با دیگران شکل دهید و نتایج مثبت بیافرینید.

برای اینکه بهتر متوجه شوید که NLP چیست، سعی کنید زمانی را یادتان بیاورید که پس از اینکه پروژه‌ی خیلی سختی را به پایان رساندید، رئیس‌تان شما را به اتاقش فرا خواند. یا آن احساسی را به خاطر بیاورید که وقتی روی صحنه‌ای قدم گذاشتید یا وقتی سخنرانی می‌کردید، به شما دست داده بود. به کودکی فکر کنید که با تن صدای خشمناک و آزرده پدر و مادرش مواجه شده است؛ چه واکنشی به این موقعیت نشان خواهد داد؟

در چنین موقعیت‌هایی، بیشتر اوقات عکس‌العمل‌های ما بطور اتوماتیک و بدون اینکه آگاهانه در موردشان فکر کنیم، اتفاق می‌افتند. شاید این واکنش‌های غریزی اثر مثبتی داشته و مفید باشند، اما ممکن هم هست که بی‌فایده بوده و تاثیر منفی بگذارند. به کمک NLP، شما از واکنش‌هایتان آگاهی بیشتری پیدا می‌کنید و یاد می‌گیرید که چگونه هم واکنش‌ها و هم حرف‌هایی که می‌زنید را به طور مفیدی تغییر داده و اثرشان را مثبت کنید.

کاربردهای NLP (ان ال پی)

از NLP (ان ال پی) می‌توانید برای بالا بردن توانایی‌هایتان در رفتار مثبت و سازنده استفاده کنید. تکنیک‌های برنامه ریزی عصبی کلامی (ان ال پی) به شما کمک می‌کنند تا هنگام برقراری ارتباط با افراد، تفاهمی دوطرفه با آنان پیدا کرده و طوری صحبت کنید که فهمیده شوید و دیگران را نیز بفهمید. در مدل NLP، از الگوها و مهارت‌های زبانی بهره می‌گیرید تا در گفتگوهایتان سوالات قدرتمند و تاثیرگذارتری بپرسید و نتایج مثبتی بگیرید.

NLP (برنامه ریزی عصبی کلامی) به شما یاد می‌دهد تا بفهمید از یک موقعیت خاص چه نتیجه‌ای می‌خواهید و بعد ببینید که آیا دارید به طرف آن نتیجه حرکت می‌کنید یا در حال دور شدن از آنید. این رویکرد به شما یاد می‌دهد که چگونه در زمینه عوض کردن رفتارتان انعطاف‌پذیر باشید و در آخر، نتایج دلخواه‌تان را به دست بیاورید. مثلا فرض کنید می‌خواهید در باب یک قرارداد کاری یک مذاکره‌ موفق داشته باشید. با استفاده از برنامه ریزی عصبی کلامی (ان ال پی)، می‌توانید از آنچه که می‌گویید و مدل گفتن‌تان آگاهی بیشتری پیدا کنید و بفهمید آیا طرف مقابل به سخنرانی شما جذب شده یا نه. وقتی که این آگاهی را کسب کردید، می‌توانید رفتار و گفتارتان را اگر لازم بود تغییر دهید و به این ترتیب با موفقیت به هدف‌تان برسید.

بگذارید مثال دیگری بزنم. در میانه‌ی یک بحث جدال‌برانگیز، NLP (برنامه ریزی عصبی کلامی) می‌تواند به کمک شما بیاید تا درک‌تان از موقعیت را عوض کرده و خودتان را به جای طرف مقابل‌تان بگذارید. این کار به شما کمک می‌کند تا آنها را بهتر متوجه شوید و انگیزه‌ها و دلیل حرف‌هاشان را بهتر بفهمید. همچنین وقتی که قصد جمع‌بندی بحث را دارید، می‌توانید به جای اینکه فوری با نتیجه نهایی موافقت کرده و یا سراغ جزئیات بروید، از NLP (ان ال پی) کمک بگیرید تا نگاهی از بالا به کل قضیه داشته و درکی از کلیت بحث به دست آورید.

ان ال پی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس برای سخنرانی در جمع هم کمک کند. اگر زمانی که اعتماد به نفس کافی دارید، حالت‌های درونی‌تان را بکاوید و از آنها آگاه شوید، می‌توانید بین این تصاویر و هیجانات و موقعیت‌هایی که در آنها زیاد به خودتان اطمینان ندارید، تداعی ایجاد کنید. ذهن به طور ناخودآگاه این تغییرات جزئی را درک کرده و اعتماد‌به‌نفس‌تان را بالا می‌برد.

ان ال پی به طور کلی سبب موارد زیر می‌شود:

• برنامه ریزی مجدد ذهن
• تغییر دیدگاه‌های قدیمی
• ایجاد نگرش تازه و هوشمند در زندگی
• کنترل احساسات و عواطف
• کنترل گفتگوی ذهنی
• ترک عادات بد
• تجدید نظر در ارزش‌ها و باورها
• ایجاد توانایی‌های ذهنی خودآگاه و ناخودآگاه جدید
• غلبه بر احساسات بد و فراموشی خاطرات بد گذشته

ایجاد تفاهم دوجانبه برای رسیدن به نتایج عالی

با وجود اینکه اکثر ما در ارتباط با دیگران و ایجاد تفاهم دو جانبه با آنها ید طولایی داریم، اما باز هم زمان‌هایی هست که کارها آن طور که می‌خواهیم پیش نمی‌روند. مثل جلسات طاقت‌فرسایی که با مشتریان ناراضی داریم یا بحث‌های دشواری که با رئیس سر بالا بردن حقوق پیدا می‌کنیم. به کمک NLP (ان ال پی) می‌توانیم تفاهم دوجانبه موفقی با طرف مقابل ایجاد کنیم و به این ترتیب بحث را کمی روان‌تر پیش برده و احتمال گرفتن نتیجه مثبت از آن را افزایش دهیم.

تقلید کردن از تن صدا، زبان بدن و حتی سرعت حرف زدن طرف مقابل‌تان می‌تواند رابطه‌ی شما با او را بهتر کند. در این حالت ذهن هم‌صحبت‌تان ناخودآگاه به این نتیجه می‌رسد که شما شبیه او هستید، و همه ما کسانی که شبیه‌مان هستند را دوست داریم. با حرف زدن به زبان دیگران نیز می‌توانید با آنها ارتباط بگیرید. ما وقایع را به کمک چشم، گوش، هیجانات و حتی حس بویایی و چشایی‌مان درک می‌کنیم. گفتار ما زبان حسی مورد ترجیح‌مان در موقعیت‌های گوناگون را لو می‌دهد.

تا حالا شنیده‌اید که کسی بگوید: «می‌دونم چی میگی»، «می‌تونم تصورش کنم»، «یه حسی در موردش دارم» یا «باهاش در تماسم». مهارت پیدا کردن در تشخیص این زبان حسی، کمک‌تان می‌کند تا در وقت لزوم از کلمات متناسب با زبان حسی مخاطب‌تان استفاده نمایید. علاوه بر این، با رشد دادن آگاهی‌تان از تغییرات نامحسوس زبان بدن، می‌توانید در مورد اینکه در ذهن طرف مقابل چه می‌گذرد بینشی کسب کنید. از تغییر در نوع ایستادن (صاف یا قوز کرده) فرد مقابل‌تان چه چیزهایی می‌توانید بفهمید؟ آیا کسی را می‌شناسید که وقتی عصبانی است قرمزی صورتش او را لو بدهد؟ آیا دوستی دارید که وقتی اخبار ناراحت‌کننده‌ای می‌شنود رنگ صورتش مث گچ سفید شود؟

با تعمق در مکانیسم‌های زبان و نحوه برقراری ارتباط، می‌توانید الگوهایی در آنها شناسایی کنید که به شما در درک رفتار انسان‌ها کمک کنند. مثلا درباره‌ی طرف مقابل‌تان، از خود می‌پرسید آیا می‌خواهند مطلبی را تحریف یا حذف کنند؟ آیا زیاد تعمیم می‌دهند؟ آیا دوست دارند گزینه‌های متعددی برای انتخاب نحوه‌ی انجام کار داشته باشند یا ترجیح می‌دهند طبق یک دستورالعمل مشخص و ثابت کارها را پیش ببرند؟ وقتی پاسخ سوالات خود را یافتید و فهمیدید چه چیزی به افراد انگیزه می‌دهد، بهتر می‌توانید با آنها سر و کله بزنید.

NLP چه مزایایی دارد؟

گفته می‌شود که تکنیک‌های برنامه‌ریزی عصبی-کلامی می‌توانند اعتماد به نفس، خودآگاهی، مهارت‌های ارتباطی و نحوه‌ی درک شما از جهان پیرامون‌تان را بهبود ببخشند.

به عقیده‌ی موسانر، NLP می‌تواند در موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد:

• برنامه‌‌ریزی مغز برای کسب عادات بهتر
• کمک به تغییر و بهبود ادراک
• تغییر رفتار
• ترمیم آسیب های روانی (تروماها)
• بهبود ارتباطات بین فردی و تاثیرگذاری بر افراد
• آگاه شدن از فرایندهای داخلیِ بدن و مدیریت بهتر آنها (مانند صداها، داستان‌ها، تصویرها)
• کاهش پریشانی‌های ناشی از واکنش های خودکار جنگ گریز مغز

یک پژوهش در سال 2014 نشان داد که گاهاً از NLP به عنوان ابزاری در درمان بیماری‌های روانی از جمله فوبیا، ترس، اضطراب و افسردگی استفاده شده است. با این حال، برخلاف آنچه که موسانر در زیر می‌گوید، تحقیقات محدودی در ارتباط با اثبات اثربخشیِ آن انجام گرفته است.

NLP مطمئناً می‌تواند اضطراب‌، ترس‌های خاص، آلرژی‌ها، مشکلات عاطفی، بن‌بست‌های زندگی، و مشکلات ارتباطی را برطرف نماید.

تکنیک‌هایی در NLP وجود دارد؟

ایجاد راپورت
تکنیک‌های ایجاد راپورت به شما کمک می‌کنند تا به طور طبیعی با مردم ارتباط برقرار کنید. این تکنیک‌ها عمدتاً بر پایه‌ی تطبیق سبک ارتباطیِ شما با سبک ارتباطیِ طرف مقابل‌تان و ایجاد اعتماد استوار هستند.

مطالعه‌ای درسال 2006 نشان داد که استفاده از تکنیک‌های NLP در مقایسه با عدم استفاده از این تکنیک‌ها، اعتماد بیشتری در گفتگو‌ها به وجود می‌آورد.

شما می‌توانید از تکنیک ایجاد راپورت NLP برای بهتر رد و بدل کردن دیدگاه‌های متضاد، کاهش اختلافات و رسیدن به تفاهم استفاده نمایید.

عناصر کلیدی این تکنیکِ NLP عبارتند از:

هماهنگ شدن با زبان بدن شخص
رهبری و متقاعد کردن
گوش دادن فعالانه
قضاوت نکردن