قرص کوئنتیاس

ترانوکپین چیست؟

ترانوکپین، کوتیاپین یا کوئتیاپین (quetiapine) که با نام های تجاری سرامین، کتیپین، کوئپین، سروتیاپین نیز شناخته می شوند؛ یک داروی روانپزشکی و یک قرص ضد روان پریشی است که برای مدیریت اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی و اختلال افسردگی اساسی استفاده می شود. قرص ترانوکپین که در ابتدا توسط FDA در سال 1997 تایید شد، یک آنتی سایکوتیک نسل دوم است به خوبی تحمل می شود و برای برخی از بیماران با حساسیت بالا به داروهای دیگر مانند کلوزاپین و الانزاپین گزینه مناسبی است.

درباره اختلال دوقطبی بیشتر بدانیم

نکات مهم قبل از مصرف کوئنتیاکس (کوئتیاپین):

اگر به کوئتیاپین یا هر جزء دیگر از این دارو حساسیت دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.اگر به هر دارویی شبیه به این دارو حساسیت دارید، اگر به هر داروی دیگر، غذا و یا مواد دیگر حساسیت دارید، حتما در رابطه با علائم حساسیت خود مانند بثورات پوستی، کهیر، خارش، تنگی نفس، خس خس سینه، سرفه، ورم صورت، لب ها، زبان و گلو به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید.در صورتی که بیماری های زمینه ای از قبیل کمبود پتاسیم و منیزیم و اختلالات قلبی عروقی دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.در صورتی که از داروهایی استفاده می کنید که در ضربان قلب شما تغییر ایجاد می کنند، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.در صورتی که قصد شیردهی داشته و یا در حال شیردهی هستید به پزشک خود اطلاع دهید.پزشک و داروساز خود را در جریان تمام داروهای مصرفی (داروهای نسخه ای یا داروهای بدون نسخه، محصولات طبیعی، ویتامین ها) بگذارید. شما باید مطمئن شوید که مصرف این دارو با توجه به داروهای مصرفی و مشکلات زمینه ای شما بی خطر است. به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک دوز داروی خود را تغییر ندهید و یا آن را شروع یا قطع نکنید.

نکات مهم هنگام مصرف کوئنتیاکس (کوئتیاپین)

به تمام ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی خود بگویید که این دارو را مصرف می کنید. این شامل پزشکان، پرستاران، داروسازان و دندانپزشکان شما می شود.از رانندگی و کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند تا زمانی که از اثر کامل این دارو بر روی خود مطمئن نشده اید پرهیز کنید.برای کاهش احتمال سرگیجه یا بیهوش شدن، اگر دراز کشیده اید یا نشسته اید به آرامی بلند شوید، برای بالا یا پایین رفتن از پله ها احتیاط کنید.

• از مصرف همزمان این دارو همراه با الکل خودداری کنید.
• احتمال افزایش قند خون یا دیابت، افزایش کلسترول و افزایش وزن با این دارو وجود دارد.
• در صورت مشاهده علایمی از قبیل تب، علایم شبه آنفلوانزا، گلو درد یا هر گونه نشانه عفونت، به پزشک خود اطلاع دهید.
• سرگیجه، خواب آلودگی و عدم تعادل ممکن است با این دارو مشاهده شود.
• یبوست شدید همراه با درد شکمی یا بدون درد و یبوستی که به درمان های معمول پاسخ نمی دهد را به پزشک خود اطلاع دهید.
• استفاده از این دارو در افراد بالای 65 سال، احتمال بروز عوارض جانبی را بیشتر می کند.
• در صورت بارداری و یا قصد بارداری، به پزشک خود اطلاع دهید. استفاده از کوئتیاپین در 3 ماهه سوم بارداری می تواند خطرناک باشد.

عوارض جانبی کوئنتیاکس (کوئتیاپین):

اگرچه ممکن است این اتفاق نادر باشد، اما برخی از افراد هنگام مصرف دارو دچار عوارض جانبی بسیار بد و گاهی کشنده می شوند.

در صورت بروز هر یک از علائم زیر که ممکن است مربوط به یک عارضه جانبی جدی باشد، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید یا در صورت نیاز فوراً به پزشک مراجعه کنید:

علائم واکنش آلرژیک مانند راش پوستی، کهیر، خارش، پوست قرمز، متورم و تاول زده با یا بدون تب؛ خس خس سینه، احساس گرفتگی در قفسه سینه یا گلو، مشکل در تنفس، بلع یا صحبت کردن؛ تورم دهان، صورت، لب ها ، زبان یا گلو؛

• نشانه های کاهش سطح هورمون تیرویید مانند یبوست، عدم تحمل سرما، مشکلات حافظه و اختلالات خلقی
• سرگیجه و سردر
• ضربان قلب غیر عادی
• مشکل در حرکات عضلات
• یبوست 
• تاری دید
• علایم شبه آنفلوانزا
• بزرگ شدن سینه ها، خروج ترشحات از سینه
• اختلالات جنسی.

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. با این حال، بسیاری از افراد عوارض جانبی ندارند یا فقط عوارض جانبی جزئی دارند. اگر هر یک از این عوارض جانبی یا عوارض جانبی دیگر شما را آزار می دهد یا از بین نمی رود، از پزشک معالج خود کمک بگیرید:

• خواب آلودگی
• احساس خستگی یا ضعف
• بی قراری و اضطراب
• درد شکمی، کمر درد
• ناراحتی معده، تهوع و استفراغ
• افزایش وزن
• خشکی دهان
• آبریزش بینی

موارد ذکر شده تمامی عوارض جانبی ممکن نیستند. اگر در مورد عوارض جانبی سوال دارید، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

اگر یک دوز را فراموش کنم چه کاری می توانم انجام دهم؟

به محض یاد آوری، دوز فراموش شده را استفاده کنید و به زمان طبیعی برگردید. اگر نزدیک به دوز بعدی هستید، دوز فراموش شده را استفاده نکرده و به زمان طبیعی برگردید.>به هیچ عنوان دو دوز را هم زمان با هم مصرف نکنید.

تداخلات دارویی کوتیاپین

• *مشخصات کلی تداخلات
• - سوبسترای CYP3A4
• - تشدید اثرات آنتی کولینرژیک
• - تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS
• - کاهش اثرات مرکزی هیستامین
• - آنتاگونیست دوپامین
• - تشدید اثرات خارج هرمی
• - تشدید هایپرگلایسمی
• - تشدید هایپرپرولاکتینمی (ضعیف)
• - تشدید هیپودوپامینرژیک
• - تشدید اثرات کاهنده فشارخون
• - کاهش آستانه تشنج
• - افزایش فاصله QT (بسته به شرایط)

تداخلات رده X (پرهیز):

آکلیدینیوم، آمیسولپرید (خوراکی)، آزلاستین (نازال)، بروموپرید، برومپریدول، کابرگولین، سیمتروپیوم، کانیواپتان، الوکسادولین، فکسینیدازول، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایدلالیسیب، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، لفامولین، لووسولپیرید، متوکلوپرامید، اورفنادرین، اوکساتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پیموزاید، پیریبدیل، پوساکونازول، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، داروهای طولانی کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، روفناسین، سولپیرید، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم

کاهش اثرات داروها توسط کوئتیاپین:

مهارکننده‌های استیل کولین استراز، آمفتامین‌ها، داروهای ضد دیابت، داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، عوامل معده روده ای (پروکینتیک)، ایتوپراید، گوانتیدین، لووسولپیرید، نیتروگلیسیرین، پیریبدیل، کیناگولید، سکرتین

کاهش اثرات کوئتیاپین توسط داروها:

مهارکننده‌های استیل کولین استراز، کابرگولین، کاربامازپین، القاکننده‌های متوسط و قوی CYP 3A4، دابرافنیب، دفراسیروکس، انزالوتامید، اردافتینیب، لیتیوم، میتوتان، پیریبدیل، ساریلومب، سیلتوکسیمب، گیاه علف چای، توسیلیزومب

افزایش اثرات داروها توسط کوئتیاپین:

الکل (اتیل)، آمی‌فامپریدین، داروهای آنتی کولینرژیک، آزلاستین (نازال)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، کاربامازپین، سیمتروپیوم، کلوزاپین، تضعیف‌کننده‌های CNS، دمپریدون، دروپریدول، الوکسادولین، فلونیترازپام، فلوپنتیکسول، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاق دهانی)، هالوپریدول، آیوهگزول، آیومپرول، آیوپامیدول، مکیتازین، متوتری‌مپرازین، متیل‌فنیدات، متی‌روسین، میرابگرون، الانزاپین، آگونیست های اوپیوئیدی، اورفنادرین، اوکسی‌کدون، پارالدهید، پتاسیم کلرید، پتاسیم سیترات، داروهای ضدافسردگی طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های کیناز طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های قوی CYP3A4 طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، راموسترون، روفناسین، عوامل سروتونرژیک (خطر بالا)، گیاه علف چای، سولپیرید، سوورکسانت، تالیدومید، تیازید و دیورتیک های شبه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم

افزایش اثرات کوئتیاپین توسط داروها:

مهارکننده‌های استیل کولین استراز (مرکزی)، آکلیدینیوم، آلیزاپرید، آمیسولپرید (خوراکی)، اپرپیتانت، عوامل کاهنده فشارخون، فراورده‌های حاوی سم بوتولینوم، بریمونیدین (موضعی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کلرال بتائین، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، کلوفازیمین، کانیواپتان، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP 3A4، دئوتترابنازین، دایمتیندن (موضعی)، دوکسیلامین، درونابینول، دوولیسیب، اردافتینیب، اسکتامین، فکسینیدازول، فوس اپرپیتانت، فوس نتوپیتانت، فوزیدیک اسید (سیستمیک)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، هیدروکسی‌زین، ایدلالیسیب، ایپراتروپیوم (استنشاق دهانی)، گیاه کاوا، لاروترکتینیب، لفامولین، لمبورکسانت، لیتیوم، منیزیم سولفات، متوتری‌مپرازین، متیل‌فنیدات، متوکلوپرامید، متی‌روسین، میانسرین، میفپریستون، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، نتوپیتانت، اندانسترون، اوکساتومید، اوکسوممازین، پالبوسیکلیب، پنتامیدین (سیستمیک)، پرامپانل، پیموزاید، پوساکونازول، پراملینتید، داروهای طولانی کننده فاصله QT (بیشترین خطر)، داروهای ضد سایکوز طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، داروهای ضد آریتمی کلاس IC طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، داروهای متفرقه طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، مهارکننده‌های متوسط و قوی CYP3A4 طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، آنتی بیوتیک های کینولونی طولانی کننده فاصله QT (خطر متوسط)، ریتوناویر، روفینامید، داروهای سروتونرژیک (خطر بالا)، سدیم اکسیبات، استریپنتول، تترابنازین، تتراهیدروکانابینول وکانابیدیول، اومکلیدینیوم

تداخل با غذا:

در افراد سالم مصرف کوئتیاپین سریع رهش همراه با غذا باعث افزایش 25 درصدی در پیک غلظت سرمی و افزایش 15 درصدی در سطح زیر منحنی جذب نسبت به حالت ناشتا شده است. مصرف فرم پیوسته رهش با وعده غذایی پرچرب (800-1000 کیلوکالری) باعث افزایش 44-52 درصدی در پیک غلظت سرمی و افزایش 20-22 درصدی در سطح زیر منحنی جذب برای قرص‌های 50 و 300 میلی‌گرم می‌شود. مصرف با وعده غذایی سبک (کمتر از 300 کیلوکالری) تاثیر معناداری نداشته است.

راهکار: بدون غذا و یا با غذای سبک (کمتر از 300 کیلوکالری) مصرف شود.

مکانیسم اثر کوئتیاپین

کوئتیاپین علائم مثبت و منفی اسکیزوفرنی و افسردگی اساسی را با اثر بر گیرنده های انتقال دهنده عصبی مختلف مانند گیرنده های سروتونین و دوپامین بهبود می بخشد. در اختلال دوقطبی، هر دو علائم افسردگی و شیدایی را بهبود می بخشد. اگرچه مکانیسم اثر کوتیاپین به طور کامل شناخته نشده است، مکانیسم های پیشنهادی متعددی وجود دارد. در اسکیزوفرنی، تاثیرات آن می تواند ناشی از عملکرد گیرنده های دوپامین و سروتونین باشد. در افسردگی دوقطبی و افسردگی اساسی، اعمال کوئتیاپین ممکن است به اتصال این دارو یا متابولیت آن به ناقل نوراپی نفرین نسبت داده شود.