گاهی اگر عصبانیت سریع و به روش درست ابراز شود، مفید است. درواقع، عصبانیت به افراد کمک میکند تا عاقلانه تر فکر کنند. با اینحال، فوران نادرست خشم (بروز ندادن آن به مدت طولانی، خودخوری یا از کوره در رفتن) خرابی به بار می آورد.
مخرب ترین آثار فیزیکی خشم روی قلب دیده می شود. به گفته ی کریس ایکن، مدرس روانپزشکی بالینی در دانشکده ی پزشکی دانشگاه ویک فورست و رئیس مرکز روحی در وینستون سیلم کارولینای شمالی، میگوید : « احتمال ابتلا به سکته ی قلبی ظرف دو ساعت بعد از بروز خشم دو برابر میشود.»
دکتر ایکن میگوید : « سرکوب خشم (بروز عصبانیت به صورت غیر مستقیم یا تلاش زیاد برای کنترل آن) به بیماری های قلبی مربوط است» . درواقع، از یک تحقیق برمیآید افرادی که فوران خشم از ویژگی های شخصیتی آنهاست، دو برابر افرادی که کمتر عصبی میشوند در معرض ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند.
برای محافظت از قلب، بهتر است قبل از عصبانی شدن متوجه عواطف و احساس خود شوید. به گفته ی ایکن : « عصبانیت مفید (یعنی وقتی مستقیما با فردی که از دست او عصبانی هستید حرف میزنید و برای حل مشکل با احساس نا امیدی کنار میآیید) منجر به بیماری قلبی نمیشود» و درواقع یک احساس طبیعی و سالم است.
اگر مستعد از کوره در رفتن هستید، مواظب باشید. براساس یک تحقیق، به مدت دو ساعت بعد از فوران خشم خطر سکته در اثر لخته خون در مغز یا خونریزی مغزی سه برابر میشود. خطر پارگی آنوریسم در کسانی که یکی از رگهای مغزشان مبتلا به این وضعیت است پس از عصبانیت شش برابر میشود.
خبر خوب اینکه: میتوانید روش کنترل فوران خشم را یاد بگیرید. ماری فریستاد، پرفسور روانپزشکی و روانشناسی در دانشگاه ایالت اوهایو میگوید: « به منظور کنار آمدن مثبت با شرایط، ابتدا باید عواملی را که باعث برانگیخته شدن احساس خشم در شما میشود تشخیص دهید و بعد راهی پیدا کنید تا نحوه ی واکنش خود را تغییر دهید.» دکتر فریستاد میگوید به جای عصبانی شدن، «نفس عمیق بکشید. از مهارت های موثر ارتباطی بهره بگیرید. حتی شاید لازم باشد بلند و از محیط دور شوید تا موقعیتتان تغییر کند.»
اگر همیشه ی خدا عصبانی باشید، حس میکنید اغلب حالتان بد است و مریض هستید. دانشمندان دانشگاه هاروارد طی یک تحقیق دریافتند که صرف یادآوری تجربه ی عصبانی شدن در افراد سالم باعث شد تا شش ساعت میزان پادتن ایمنوگلوبولین آ (اولین خط دفاعی سلول دربرابر عفونت) کاهش پیدا کند.
اگر عصبانی شدن برایتان تبدیل به یک عادت شده، میتوانید با رو آوردن به چند روش موثر از سیستم ایمنی خود محافظت کنید. فریستاد میگوید: « برقراری ارتباط، حل مشکل به روش موثر، استفاده از شوخی یا تغییر فکر به طوریکه از شرایط سیاه و سفید یا تفکر یا همه یا هیچ چیز خارج شوید، روشهای خوبی برای کنار آمدن با شرایط است اما اول باید خودتان را آرام کنید».
اگر مدام نگران هستید، توجه داشته باشید که اضطراب و خشم شانه به شانه ی هم پیش میروند. براساس تحقیقی که در سال 2012 در مجله ی درمان رفتاری شناختی منتشر شد، محققان به این نتیجه رسیدند که عصبانیت علائم اختلال اضطراب فراگیر را، که با اضطراب و نگرانی بیش از حد و مختل شدن زندگی فرد شناخته میشود، تشدید میکند. نه تنها افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بیشتر عصبانی میشدند، بلکه خصومت (به خصوص همراه با خشم درونی و سرکوب شده) سهم زیادی در تشدید علائم اختلال اضطراب فراگیر داشت.
تحقیقات زیادی افسردگی را به فوران خشم و عصبانیت، به ویژه در مردان، نسبت داده اند. به گفته ی ایکن: « خشم مفعول (یعنی زمانیکه به عصبانی شدن فکر میکنید اما هیچ عملی انجام نمیدهید) در افسردگی شایع است». اولین توصیه ی او به کسی که با افسردگی و عصبانیت دست و پنجه نرم میکند این است که سرش را گرم نگه دارد و زیاد به اوضاع فکر نکند.
او میگوید: « هر فعالیتی که کاملا حواس شما را به خود پرت کند، درمان خوبی برای عصبانیت است. مثلا گلف، گلدوزی، دوچرخه سواری. این فعالیتها کاملا ذهنمان را مشغول میکند و تمرکزمان را به زمان حال جلب میکند به طوری که دیگر جایی برای جولان خشم و عصبانیت باقی نمی ماند.»
سیگار نمیکشید؟ اما اگر همیشه عصبانی و خشمگین باشید، باز هم ممکن است به ریه های خود آسیب وارد کنید. گروهی از دانشمندان دانشگاه هاروارد به مدت هشت سال و با استفاده از روش امتیازدهی به میزان خشم، سطح عصبانیت در 670 مرد را اندازه گرفتند و هرگونه تغییر در عملکرد ریه ی آنها را مورد ارزیابی قرار دادند. ظرفیت ریه در مردانی که بالا ترین آمار عصبانیت را داشتند به طرز قابل توجهی بدتر بود که خطر مشکلات تنفسی در آنها را بالا میبرد. طبق نظریه ی دانشمندان، افزایش هورمون های استرس، که به احساس خشم ربط دارد، باعث بروز التهاب در مجرای تنفسی میشود.
آیا درست است که افراد شاد بیشتر عمر میکنند؟ فریستاد میگوید: « رابطه ی بین استرس و سلامت عمومی بسیار قوی است. اگر مضطرب و عصبانی هستید، طول عمر خود را کوتاه میکنید». براساس تحقیق دانشگاه میشیگان که ظرف مدت 17 سال به طول انجامید، طول عمر زوج هایی که خشم را در خود نگه میدارند کمتر از زوج هایی است که بلافاصله عصبانیت خود را اعلام میکنند.
اگر با نشان دادن احساسات منفی راحت نیستید، از مشاور روانشناس یا روانپزشک کمک بگیرید یا روی خود تمرین کنید تا بیشتر احساس خود را بروز دهید. فریستاد میگوید: « درواقع، یادگیری بروز مناسب خشم معادل استفاده ی مفید و سالم از عصبانیت است. اگر کسی حق شما را زیر پا بگذارد، باید به او بگویید. مستقیما به دیگران بگویید که از چه چیزی عصبانی هستید و به چه چیزی نیاز دارید.»