استعدادیابی یعنی روشهای کشف استعداد افراد و بهکارگیری آن در فعالیتهای مرتبط. طبیعی است که بسیاری مدیران از مشاغل و کسبوکارها دوست داشته باشند افرادی را استخدام کنند که در زمینه کاری خود استعداد داشته باشند.
استخدام افراد مستعد به معنای افزایش بهرهوری و بهبود سرعت پیشرفت کار است. آنها به این باور رسیدهاند که افراد شبیه به هم نیستند و هرکس با استعدادی منحصر به فرد بهدنیا خواهد آمد.
به همین دلیل آنها با کمک از تستهای مختلف و مصاحبههای متفاوت تلاش میکنند تا اشخاص مستعد را شناسایی و آنها را جذب کنند.
از تست استعدادیابی در موارد مختلفی استفاده میشود. از جذب بازیکنان تیمهای ورزشی تا استخدام در شرکتها.
تست استعدادیابی اهمیت دارد چون میتواند به افراد کمک کند تا قبل از تصمیمگیری درباره شغل، رشته یا حرفه خود به خوبی از درستی تصمیم و راهی که انتخاب کردهاند مطمئن شوند.
در ادامه با کاربرد تست استعدادیابی در زمینههای مختلف آشنا خواهیم شد:
استعدادیابی در آموزش و تحصیلات بسیار کمککننده و راهگشا خواهد بود. بهخصوص قبل از انتخاب رشته در مدرسه و یا دانشگاه به دانشآموزان کمک خواهد کرد که انتخاب درست و بهتری داشته باشند.
اگر انتخاب رشته تحصیلی با استعداد و مهارتهای دانشجو یا دانشآموز همسو باشد، شاهد رشد و شکوفایی آنها خواهیم بود.
بهعلاوه وقتی تحصیلات با علاقه و استعداد دانشجو و دانشآموز همسو باشد، شوق بیشتری برای یادگیری و پیشرفت خواهند داشت.
احتمالا اسم استعدادیابی را برای رشتههای ورزشی زیاد شنیده باشید. حتی در سالهای اخیر و یکی دو دهه گذشته این مسئله برای بسیاری از فدراسیونهای ورزشی مطرح شده است.
استعدادیابی در ورزش بسیار اهمیت دارد. چون بازیکنان ورزشی باید از لحاظ فیزیکی و مهارتهای بدنی مشخصههای خاصی داشته باشند.
به همین دلیل یکی از متداولترین مکانهایی که در آن از استعدادیابی استفاده میشود، ورزش و تیمهای ورزشی هستند.
کار و موقعیت شغلی یکی دیگر از محیطهایی است که به شدت به استعداد افراد وابستگی دارد.
بسیاری از شرکتها بهصورت جدی برای استخدام کارمندانشان از فرمهای استعدادیابی استفاده میکنند. این فرمها نه تنها برای تشخیص مهارت و تخصص افراد است؛ بلکه به مدیران کمک میکند تا بتوانند سطح مهارتها و استعدادهای اجتماعی آنان را هم بسنجند.
نتیجه بهکارگیری آزمونهای تشخیص استعداد در محیطهای شغلی، روحیه بالای کارمندان برای کار و البته سازگاری آنها با یکدیگر خواهد بود.
یکی از مهمترین وجوه استعداد کمک به پیشرفت افراد در زمینههای مختلف است.
اگر تعریف استعداد به خوبی در ذهنتان مانده باشد، به میزان رشد مهارت افراد در مقایسه با دیگران اطلاق میشد.
درواقع استعداد میتواند نوعی برتری به افراد ببخشد که با آن جایگاه خود را بهبود ببخشند و در مسیری قدم بردارند که درستترین مسیر برای آنها است.
اگر استعدادیابی به درستی انجام شود و هرکس در جایگاهی قرار داشته باشد که در آن استعداد مناسبی دارد، میتواند بهسرعت پیشرفت کند.
استعداد به صورت بالقوه ظرفیت رشد افراد در حیطههای مختلف را در اختیار آنها قرار میدهد. البته یادتان باشد که صرف داشتن استعداد تضمین کننده پیشرفت یا رشد افراد نیست.
یکی از مهمترین نکاتی که درنظر گرفته نمیشود این است که استعداد به خودی خود هیچ برتری خاصی به افراد نخواهد بخشید؛ بلکه شناسایی درست و بهموقع استعدادها،تلاش و پشتکار روی ظرفیتها و آموزش درست است که میتواند درنهایت به رشد ختم شود.
استعداد به افراد کمک میکند تا با صرف هزینه و زمان کمتر به هدفی دست پیدا کنند که درحالت عادی چندین برابر آنها باید تلاش کرد و وقت گذاشت.
این مسئله درست مانند سوخت جت است. سوخت جت پیشران موتور جت است و آن را بهحرکت درخواهد آورد. اما آیا سوخت جت به خودی خود و بدون وجود جت یا موتور آن کار خاصی انجام خواهد داد؟
استعداد و مهارت ویژگیهای مرتبط را توصیف میکنند، اما دقیقاً یکسان نیستند. استعداد به طور طبیعی احساس می شود در حالی که مهارت چیزی است که شما از طریق یادگیری آن را توسعه می دهید. استعداد اغلب در اختیار افراد محدودی است. از سوی دیگر، هر فردی در صورت داشتن ظرفیت، توانایی و تمایل می تواند مهارت خاصی را بیاموزد. استعداد پنهان است، به همین دلیل نیاز به شناسایی دارد. برخلاف مهارت، که نیاز به توسعه دارد که تنها از طریق تمرین امکان پذیر است. اینجاست که ضرورت تست استعدادیابی مشخص می شود. تست استعدادیابی به شما کمک می کند تا در زمینه درست تر مهارت بیاموزید.
استعداد توانایی دستیابی یا دستیابی به چیزی است، در حالی که هوش توانایی درک، جذب و پردازش اطلاعاتی است که در خدمت حل سریع مشکلات است. هوش توانایی کسب و به کارگیری دانش است. از جهاتی، با آن تعاریف، می توان آن را یک استعداد در نظر گرفت. استعداد به عنوان مهارت ذاتی تعریف می شود.
استعدادها طیف گسترده ای دارند و نمی توان لیست دقیق و مشخصی از آن ها را ارئه داد اما در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم. یک فرد ممکن است چندین استعداد داشته باشد و لزوما اینطور نیست که هر کس فقط در یک زمینه خاص برتر است. اما ممکن نیست که شخصی در هیچ چیز استعداد نداشته باشد، قطعا او هنوز استعدادهایش را کشف نکرده؛ پس برای تست استعداد یابی و کشف استعداد تا آخرمطلب همراه ما باشید.
استعداد هنری (بازیگری، کمدی، طراحی، نقاشی، موسیقی و…)
استعداد ورزشی (تعادل، دویدن، پرش، فوتبال و…)
استعداد تحصیلی (طوفان فکری، کارآفرینی، ریاضی، زبان، پژوهش و…)
استعدادهای بین فردی (رهبری، شنیدن فعال، سخنرانی، همدلی، کار گروهی و…)
استعداد های فردی ( مدیریت پول، برنامه ریزی، صبر، تدبیراندیشی، مدیریت زمان و…)
استعدادهای عملی (تعمیر کردن، کارهای دستی، آشپزی، امور فنی و…)
کشف استعداد روش های مختلفی دارد که تست استعدادیابی یکی از اصولی ترین های آنهاست.
1. آنچه را که به شما احساس قوی بودن می دهد پیدا کنید
آیا تا به حال آن لحظاتی را داشته اید که همه چیز آسان و سبک باشد؟ یا می دانید که پاسخ را می دانید یا قادر به یافتن پاسخ هستید؟ هنگامی که ما در کاری احساس راحتی داریم یا می دانیم از پس آن بر می اییم، معمولا استعدادیاب درونی ماست صحبت می کند. توجه کنید که چه زمانی قویترین نسخه خود را احساس میکنید و فرصتهای بیشتری برای این احساس ایجاد کنید. اگر به طور طبیعی با بچهها خوب هستید، ببینید آیا میتوانید در یک مدرسه یا مهد مشغول به کار شوید. بگذارید نقاط قوت شما برنامه شما را هدایت کند.
2. از دوستان خود بپرسید که بهترین و بدترین خصوصیات شما چیست
می دانید که آنها صادق خواهند بود. اما نکته مهم در مورد پرسیدن از دوستان مورد اعتماد در مورد ویژگی های خود این است که همه آنها معمولاً یک چیز را می گویند. شنیدن اینکه افراد مختلف شما را در یک چیز مشخصی خوب می دانند، قطعاً نشان دهنده استعداد است. این موارد را به یاد داشته باشید و سعی کنید آنها را تقویت کنید.
3. از خانواده خود بپرسید که در کودکی چه چیزی را دوست داشتید
گاهی اوقات افرادی که ما را طولانی مدت میشناسند، افرادی هستند که ما را بهتر میشناسند. از خانواده خود بپرسید که در کودکی چه کار می کردید؛ شاید همیشه تنها، با دوستان بازی می کردید، داستان می ساختید، می نوشتید، طراحی می کردید، صحنه هایی را بازی می کردید، فوتبال بازی می کردید یا کتاب می خواندید. به احتمال زیاد اینها چیزهایی هستند که شما هنوز دوست دارید، اما برخی از چیزها را به راحتی فراموش می کنیم، زیرا به بزرگسالانی مسئولیت پذیر، بالغ و جدی تبدیل می شویم.
4. برای تغییر آماده باشید
بدانید که با افزایش سن، سلیقه ما تغییر می کند و نقاط قوت ما افزایش می یابد. به خودتان اجازه ندهید که با گفتن یک داستان یکسان بارها و بارها خودتان را راضی کنید که همین هستید. اگر می گویید من ورزشکار نیستم چون در دبیرستان ورزش نمی کردم، به خود فعلی تان فرصتی برای شناسایی استعدادهای جدید نمی دهید. باز بودن برای تغییر به معنای رها کردن افکار از پیش تعیین شده و جذب صادقانه دنیای اطراف است. این نوع گشاده رویی شما را به کشف استعدادهای جدید سوق می دهد و به شما کمک می کند تا برای مقابله با هر چالشی که زندگی در راه شما ایجاد می کند آماده شوید.
5. به دنبال استعداد در دیگران باشید
گاهی اوقات الهام گرفتن از استعدادهای دیگران باعث می شود متوجه شویم که در چه چیزی خوب هستیم. اگر نویسنده هستید و چیزی می خوانید که کاملاً با روح شما ارتباط دارد، سعی کنید مشخص کنید که دقیقاً چه چیزی شما را جذب کرده است. برعکس، اگر در دیگران استعدادی می بینید، از این شخص بخواهید که شما را راهنمایی کند، به شما مشاوره بدهد. دستیابی و دیدن استعداد در دیگران فرصت ها و ارتباطات را باز می کند و در عین حال به شما کمک می کند تا استعداد خود را تعریف کنید.
تست استعدادیابی ابزار استانداردی است که برای کشف استعداد، شخصیت شناسی، رفتار، شناخت، مهارتها، صداقت، دانش شغلی و انواع صفات دیگر استفاده میشود. از تست های مختلفی برای کشف استعداد استفاد می شود. همچنین تست استعدادیابی در بسیازی از موقعیت ها مثل استخدام افراد، انتخاب رشته متوسطه، انتخاب رشته کنکور و استعدادیابی فردی استفاده می شود.
تست های مختلفی تحت عنوان “تست کشف استعداد یا تست استعدادیابی” در اینترنت موجود است، اما همه آنها معتبر و علمی نیستند و بیشتر جنبه سرگرمی دارند. در اینجا تست های معتبر استعدادیابی را معرفی می کنیم.
تیپ نمای مایرز بریگز که به اختصار MBTI نامیده می شود، یک ابزار سنجش شخصیت است که تمایلات و گرایش های فرد را مشخص ساخته و نتایج آن تفاوت های ارزشمندی را بین افراد مشخص می نماید. تیپ نمای مایرز بریگز به افراد کمک می کند که خود، انگیزه ها و توانایی های موجود و بالقوه ی خودشان را بشناسند. تست MBTI در انتخاب شغل بسیار کارآمد است، شما می توانید با کمک این آزمون به خودشناسی رسیده و از این طریق مهم ترین تصمیم های زندگی خود را بگیرید و با کمترین احتمال شکست به سمت موفقیت حرکت کنید.شما می توانید تست رایگان MBTI را در سایت جعبه ابزار ذهنی انجام دهید. نتیجه این تست کمک می کند که شما استعداد های منحصر به فرد خود را شناخته و انگیزهها، نقاط قوت، حوزههای بالقوه خود را برای رشد و درک و شناختتان از خودتان را افزایش میدهد. با انجام این تست شما در یکی از 16 تیپ شخصیتی این تست قرار می گیرید و به طور کامل، ویژگی های شغلی و شغل های مناسب شخصیت شما را شرح می دهد. در این تست مسیر شغلی و مناسب ترین محیط های کاری برای شما مشخص می شود.
یکی از مشهورترین تست هایی که در دنیا برای سنجش روانی مورد استفاده قرار می گیرد تست آنلاین نئو است. این تست کاربردهای مختلفی در زمینه ازدواج، استخدام و تشخیص اختلالات روانشناسی دارد. فرم استاندارد مدل شخصیت شناسی نئو پنج عامل اصلی شخصیت بزرگسالان را بررسی میکند که همان BIG FIVE است و علاوه بر 5 صفت اصلی در هرکدام، شش خصوصیت را نیز برمیشمرد. در واقع تست نئو یک تست خودشناسی بسیار دقیق و کامل است. یکی از چیزهایی که این تست می سنجد، ویژگی های شغلی است. این آزمون به عنوان یکی از پرکاربردترین آزمون های استخدام در سال های اخیر مورد توجه شرکت ها و سازمان های بزرگ و کوچک قرار گرفته است. در این تست ویژگی های هوش هیجانی، کار تیمی، خلاقیت، ویژگی های مدیریتی، مهارت های ارتباطی و سایر موارد مربوط به زمینه شفلی و تحصیلی است.
تست هوش گاردنر یا همان تست هوش چندگانه ، یک آزمون بسیار جالب برای سنجش استعداد و توانایی های شما در هشت زمینه مختلف است. طبق آزمون هوش چندگانه گاردنر ، همه انسانها دارای انواع مختلفی از هوش هستند؛ در واقع یک فرد باهوش، نباید فقط ضریب هوشی (IQ) بالایی داشته باشد؛ در این تست برای سنجش توانمندیها و استعدادهای یک انسان، ضریب هوشی را در 8 بخش هوش دیداری فضایی، هوش کلامی زبانی، هوش منطقی ریاضی، هوش جنبشی حرکتی، هوش موسیقیایی، هوش بین فردی، هوش درون فردی و هوش طبیعت گرا اندازه میگیرند.
در بسیاری از کشورهای دنیا برای کمک به انتخاب درست رشته تحصیلی و شغل دانشجویان و دانش آموزان از پرسشنامه استرانگ که پرکاربردترین و پراستفاده ترین پرسشنامه رغبت سنج است، استفاده می شود. به این منظور لازم است شخص بتواند علایق، رغبت ها، توانایی ها و خصوصیات شخصی خود را بشناسد. در هدایت تحصیلی و مشاوره شغلی و مشاوره انتخاب شغل به دانش آموزان کمک می شود تا با شناخت و آگاهی از تمایلات و رغبت های خویش و شناخت کامل رشته تحصیلی و مشاغل گوناگون هدف خود را مناسب و درست انتخاب نمایند.
براساس این نظریه، افراد جامعه از نظر شخصیتی و رغبت در یکی از شش تیپ زیر قرار می گیرند:
با پی بردن استعداد میتوان در زندگی و مسیر درست قدم برداشت و از سردرگمی خود را رها کرد. معمولا خانوادهها دوست دارند استعداد کودکشان شکوفا شود و بتوانند در زمینه مورد دلخواه با توجه به استعدادشان قدم بردارند.
به عبارتی اینها مستلزم این است علاقمندیهایشان را کشف کنیم و ببینیم در چه زمینهای توانمندی بالایی نشان خواهند داد. همچنین وقتی افراد پی به استعدادهای خود پی ببرند، دیگر خود را پوچ و بیهوده فرض نمیکنند و این باعث میشود که اعتماد به نفس و خلاقیت آنها افزایش پیدا کند.
فردی که استعدادش شناسایی و پرورش یافت، میتواند پیشرفت تحصیلی و شغلی بسیار خوبی در آینده داشته باشد.
لازم به ذکر است که استعدادها منجر به وجود یکسری توانمندیهای بالقوه در انسان میشوند.
اما همه کسانی که در زمینههای مختلف استعداد دارند، لزوما به موفقیت دست پیدا نمیکنند. چرا که استعداد برای شکوفا شدن به بستر مناسب نیاز دارد. اگر در سنین کودکی و نوجوانی مسیر درستی برای پروش ظرفیتها پیدا نشود، ممکن است هرگز از قابلیت های منحصر به فردتان آگاه نشوید و در نتیجه استعدادهایتان از بین برود.