تست روانشناسی برای صدور گواهینامه ضروری است

رانندگان زیادی در کشور را می‌بینیم که آستانه تحمل بسیار پایینی دارند و به محض اینکه در معرض موقعیت حساس در رانندگی قرار بگیرند، به تلافی‌کردن می‌اندیشند و یا با دیگران درگیر می‌شوند. این ویژگی روانی رانندگان درحالی اهمیت می‌یابد که بدانیم مسبب بیش از 70 درصد از حوادث رانندگی خطای انسانی است.

سرهنگ دکتر علیرضا اسماعیلی، عضو هیات علمی دانشکده انتظامی شهید بهشتی در گفت‌وگو با همشهری گفت: به جز تحقیقات دانشگاهی، هنوز تحقیق جامعی در مورد اختلالات و تیپ‌های شخصیتی رانندگان صورت نگرفته است. وقتی می‌گویند عامل انسانی تا 70درصد در بروز تصادفات موثر است، عوامل رفتاری نیز بخشی از آن است، ولی نمی‌توان به تفکیک گفت که چه مقدار از این عوامل رفتاری مربوط به آستانه پایین تحمل، هیجان‌خواهی و... است. در کشور‌های پیشرفته روانشناسان به‌صورت تصادفی، رانندگان عامل تصادف‌های خطرناک یا رانندگانی که رانندگی پرخطر دارند را معاینه و بررسی می‌کنند. پلیس تحقیقی در این زمینه ندارد و هنوز تحقیقات دانشگاهی را یکجا جمع نکرده است.

وی گفت: به لحاظ روانشناسی راننده‌ای که در اتوبان دنده عقب می‌رود، در دهانه تونل و یا پیچ جاده با محدودیت دید سبقت می‌گیرد و یا با نوربالای ممتد، سبقت راننده جلویی را با سبقت نابجا جبران می‌کند و... حتما دچار اختلال است. رانندگان هیجان‌خواهی که خودباوری نابجا و غلط دارند به هیچ تذکری توجه نمی‌کنند و با اطمینان می‌گویند که تصادف نخواهند کرد. در حوزه روانشناسی چنین فردی دچار اختلال روانشناختی است و باید پلیس با آن برخورد کند.

وی که دبیر علمی نخستین کنگره روانشناسی ترافیک نیز هست در مورد لزوم انجام تست‌های روانشناسی هنگام درخواست صدور گواهینامه گفت: از مجموعه‌ مهارت راندن، سلامت جسم و روان راننده خوب به‌دست می‌آید. در ایران فقط سلامت جسم و فیزیک رانندگان کنترل می‌شود ولی برای سنجش سلامت روان با وجود تاکید قانون هنوز سازوکاری به اجرا درنیامده است.

دکتر علیرضا اسماعیلی با اشاره به اینکه برنامه‌های عملی پلیس برای سنجش سلامت روان رانندگان هنوز اجرایی نشده است، گفت: این کار نیاز به زیرساخت‌های فراوانی دارد و توصیه می‌کنم که در گام اول از کسانی که درخواست صدور گواهینامه می‌دهند و در گام‌های بعد از کسانی که شغلشان رانندگی و حمل بار و مسافر است، رانندگان پرتخلف و کسانی که سال‌هاست گواهینامه دریافت کرده‌اند، تست‌های سلامت روان انجام شود.

سنجش سلامت‌روانی رانندگان در قانون پیش‌بینی شده ولی اجرا نمی‌شود. حسین پورشهریار، رئیس کنگره روانشناسی ترافیک با تاکید بر بررسی شاخص‌های روانشناختی رانندگان گفت: توجه جدی به موضوع روانشناسی ترافیک برای کاهش تصادفات ضرورت دارد. آمار بالای تصادفات و تلفات ناشی از آن در کشور ضرورت برگزاری کنگره روانشناسی ترافیک را نشان می‌دهد و بر همین اساس بر آن شدیم چنین کنگره‌ای را برگزار کنیم.

وی با اشاره به اینکه چندین دهه است روانشناسی ترافیک در آلمان وجود دارد، گفت: بررسی ابعاد روانشناختی رانندگان به‌ویژه در رانندگانی که تخلفات حادثه‌ساز داشته یا دارای نمره منفی‌اند، بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد. اما متاسفانه در ایران به موضوع روانشناسی ترافیک و بررسی ابعاد روانشناختی رانندگان به‌صورت فصلی در جامعه توجه شده و گاهی اصلا مورد توجه نبوده است. کاهش آستانه تحمل نشانه‌ای از اختلال روان است و در رفتار رانندگی افراد بسیار تاثیر‌گذار محسوب می‌شود. همچنین افراد مضطرب رانندگی تهاجمی دارند و این موضوع تصادفات رانندگی را چندین برابر می‌کند.

هم‌اکنون ارزیابی نه‌چندان دقیقی از سلامت رانندگان خودرو‌های سنگین و وسایل نقلیه عمومی هنگام تمدید دفترچه اشتغالشان انجام می‌شود. دکتر حسین پورشهریار در این‌باره گفت: وزارت بهداشت علاوه بر انجام تست‌های عدم‌اعتیاد، تست اولیه روانشناسی هم از آنها انجام می‌دهد. وزارت بهداشت می‌تواند کسانی را که از اختلالات روانی شدید رنج می‌برد غربال کند. از آنجایی که احتمالا سنجش سلامت روان 18 تا 20میلیون نفر از کسانی که گواهینامه دارند امکان‌پذیر نیست، پیشنهاد می‌کنم که وزارت بهداشت سلامت روان افرادی را که به‌تازگی درخواست داده‌اند و کسانی که رانندگی حرفه‌شان است، بررسی کند.

برای شرکت در تست روانشناسی سلامت روان به لینک زیر مراجعه فرمایید

تست روانشناسی سلامت روان 

منبع: همشهری