انواع افسردگی
انواع افسردگی
بسته به شدت علائم ، افسردگی می تواند به دسته بندی های متفاوتی تقسیم شود. برخی افراد افسردگی را خفیف و موقتی تجربه می کنند، در حالی که برخی دیگر اختلال افسردگی شدید و مداوم را تجربه می کنند.
اختلال افسردگی به چند دسته طبقه بندی میشود:
- اختلال افسردگی اساسی
- اختلال افسردگی مداوم(دیس تایمی)
- افسردگی مانیک یا اختلال دوقطبی
- روانپریشی
- افسردگی پریناتال (دوران بارداری و پس از آن)
- ملال پیش از قاعدگی
- افسردگی فصلی
- افسردگی موقعیتی
- افسردگی آتیپیک
اختلالات افسردگی
افسردگی یکی از انواع اختلالات خلقی است که در میان افراد جامعه شایع است. افسردگی به هر شکلی که باشد باعث میشود نگرش فرد نسبت به خودش، دیگران و دنیا تغییر کند. در واقع احساس ناامیدی و بدبینی کل زندگی شما را درگیر میکند. مسلما نشخوارهای فکری در مورد اتفاقات ناگوار یا اشتباهاتی که در گذشته مرتکب شده‌اید مانع از این میشود که زندگی شادی داشته باشید. عدم لذت بردن از تمام چیزهایی که قبلا برایتان هیجان انگیز بوده مورد دیگری است که در انواع افسردگی دیده میشود.
وقتی راجع به افسردگی صحبت می‌کنیم، اغلب فکر می‌کنیم تنها دو نوع بالینی یا معمولی دارد که بالینی را باید درمان کرد و افسردگی معمولی هم برای هرکسی ممکن است پیش بیاید؛ اما درک افسردگی به عنوان یک مفهوم شاید دشوار باشد؛ زیرا آن را به عنوان علامت یک بیماری می‌شناسیم.
افسردگی چیست؟
از نظر پزشکی، افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس مدوام غم و از دست دادن علاقه به چیزهایی میشود که به طور کلی از آنها لذت می‌بردیم.
افسردگی بر احساس، افکار و رفتار ما تاثیر می‌گذارد و میتواند بر توانایی ما در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند. افسردگی علائم متفاوتی دارد که بعضی از ما نمی‌دانیم. هفت مورد از رایج‌ترین انواع افسردگی عبارتند از:
اختلال افسردگی اساسی:
اختلال افسردگی اساسی از شدیدترین نوع افسردگی است. این نوع از اختلال با احساسات مداوم غم ، ناامیدی و بی کفایتی مشخص می شود که به تنهایی و بدون پیگیری و درمان از بین نخواهد رفت.
برای تشخیص اختلال افسردگی عمده دست کم باید پنج علامت از نه علامت زیر حداقل به مدت دو هفته در فرد وجود داشته باشد:
- داشتن خلق افسرده و غمگین در بیشتر ساعات روز
- کم شدن علاقه به بیشتر فعالیتهای روزانه
- افزایش و یا کاهش چشمگیر وزن وقتی که فرد از برنامه غذایی و یا رژیم خاصی استفاده نمیکند. و کاهش اشتهابی خوابی یا پر خوابی
- بی قراری غیر طبیعی یا کاهش فعالیت جسمی
- خستگی مفرط یا از دست دادن انرژی
- احساس بی ارزش بودن یا احساس گناه شدید
- کاهش توانایی فکر کردن، تمرکز و یا تصمیم گیری
- اندیشیدن مکرر به مرگ، یا داشتن فکر خودکشی با برنامه یا ابزاری خاص و یا اقدام به خودکشی
- این علایم باید تقریبا همه روزه در فرد دیده شود و نشانه ی اول و دوم یعنی داشتن خلق افسرده و کاهش علاقه و لذت حتما باید در جمع پنج نشانه ای که فرد تجربه میکند وجود داشته باشد.
افزون بر داشتن این علائم باید حداقل سه مورد از موارد زیر نیز تا حدقابل ملاحظه ای وجود داشته باشد:
- افزایش احساس خود مهم بینی
- کاهش نیاز به خواب کافی(کم شدن زمان استراحت و خواب در شبانه روز)
- پرگویی و صحبت بیش از اندازه
- ابراز نقطه نظرهای متفاوت و پراکنده
- نداشتن تمرکز و پرت شدن حواس به سادگی
- پرتحرکی و افزایش فعالیتهای بدنی
- پرداختن بیش از اندازه به فعالیتهای لذت بخش و پر خطر
اختلال افسردگی مداوم
اختلال افسردگی مداوم یا دیس تایمی (قبلا روان نژندی افسردگی معرفی میشد) اختلال خفیف اما مزمن است.
برای تشخیص این اختلال ، علائم باید حداقل دو سال ادامه داشته باشد. افسرده خویی می تواند بیشتر از افسردگی اساسی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد زیرا این دوره برای مدت طولانی تری ادامه دارد.
شیوع این اختلال در زنان بیشتر از مردان است و سیر مزمن تری دارد. شروع آن بی سرو صدا است و بروز آن اغلب در افرادی است که مدت طولانی را تحت فشارهای روانی بوده اند و یا فقدانهای ناگهانی را تجربه کرده اند.
معمولا عوارض آن در پایان روز شدت میگیرد و عموما در سنین 20 تا 35 سالگی شروع می شود. البنه نوعی از این اختلال زود آغاز بوده و می تواند در سنین قبل از 21 سالگی بروز پیدا کند.
با بروز حداقل دو مورد از علایم زیر بهمراه افسردگی میتواند احتمال این اختلال را داشته باشد:
- کم اشتهایی یا پرخوری
- بی خوابی یا پر خوابی
- کمبود انرژی یا خستگی
- کاهش اعتماد بنفس
- ضعف در تمرکز یا دشواری در تصمیم گیری
- احساس ناامیدی
- در طی این دوره ی دو ساله اختلال (در مورد کودکان و نوجوانان یکساله) فرد هرگز نباید بیش از دو ماه فارغ از این علایم باشد.
این علایم نباید ناشی از اثرات جسمی مستقیم یکی از مواد (مثل سوء مصرف موادمخدر یا داروهای طبی) یا یکی از بیماریهای طبی عمومی (مثلا کم کاری تیروئید) باشد.این علایم باید باعث ایجاد رنج و ناراحتی چشمگیری در فرد بشود بطوریکه کارکردهای اجتماعی، شغلی و… فرد را به نحو قابل توجهی تحت تاثیر قرار بدهد.
افسردگی مانیک یا اختلال دو قطبی
افسردگی مانیک شامل دوره های شیدایی یا هیپومانیا (جایی که فرد احساس می کند بسیار خوشحال است) همراه با علائم افسردگی است. افسردگی مانیک نامی قدیمی برای اختلال دو قطبی است.
برای اینکه اختلال دو قطبی در فرد تشخیص داده شود، باید یک قسمت از شیدایی را تجربه کند که هفت روز طول بکشد. ممکن است که حالت افسردگی را قبل یا بعد از قسمت شیدایی تجربه کند. چرخه ی حالات افسردگی و مانیک باید به شکل مستمر ادامه داشته باشد.
حالت افسردگی علائمی مانند افسردگی عمده را دارد.
علائم حالت مانیک شامل:
- انرژی بالا
- کاهش خواب
- تحریک پذیری
- هجوم سریع افکار و گفتار
- خود بزرگ بینی
- افزایش اعتماد به نفس
- رفتار غیرمعمول ، ریسک پذیر و خود مخرب
- احساس سرخوشی
- در موارد شدید ، اختلال می توانند توهم را همراه داشته باشد. هیپومانیا نوعی شیدایی شدید است.
روانپریشی
برخی از افراد مبتلا به افسردگی اساسی نیز دوره های از دست دادن ارتباط با واقعیت را پشت سر می گذارند. این به روان پریشی معروف است که می تواند توهم و هذیان باشد.
توهم وقتی است که فرد چیزهایی را می بیند که وجود خارجی ندارد، یا صداهایی می شنود که نیست، بو و مزه هایی را احساس می کنید که واقعاً وجود ندارند. افسردگی همراه با روان پریشی می تواند علائم جسمی را نیز به همراه داشته باشد.
افسردگی دوران بارداری
افسردگی پریناتال ،در دوران بارداری یا طی چهار هفته پس از زایمان رخ می دهد.معمولاً افسردگی پس از زایمان نامیده می شود. افسردگی پری ناتال ممکن است در حین بارداری باشد.
تغییرات هورمونی که در دوران بارداری و زایمان اتفاق می افتد می تواند باعث ایجاد تغییراتی در مغز شود که منجر به نوسانات خلقی می شود. کمبود خواب و ناراحتی جسمی که اغلب با تولد نوزاد اتفاق می افتد نیز باعث افزایش این اختلال می شود.
علائم افسردگی پریناتال می تواند به همان اندازه علائم افسردگی اساسی باشد و شامل موارد زیر است:
- غمگینی
- اضطراب
- خشم یا عصبانیت
- فرسودگی
- نگرانی شدید در مورد سلامتی و ایمنی کودک
- مشکل در مراقبت از خود یا نوزاد جدید
- افکار آزار یا آسیب رساندن به کودک
- زنانی که فاقد پشتیبانی هستند و یا قبل از آن دچار افسردگی شده اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی پریناتال هستند، اما این برای هر کسی ممکن است رخ دهد.
ملال پیش از قاعدگی (PMDD)
اختلال ملال قبل از قاعدگی (PMDD) نوعی شدید از سندرم قبل از قاعدگی (PMS) است. در حالی که علائم سندروم قبل از قاعدگی می تواند از نظر جسمی و روانی باشد، اما علائم ملال قبل از افسردگی عمدتاً روانی است!
این علائم روانی شدیدتر از موارد مرتبط با سندرم پیش از قاعدگی است. ممکن است کسی که مبتلا به ملال قبل از قاعدگی است، سطح افسردگی و اندوهی را تجربه کند که عملکرد روزمره را تحت تاثیر قرار می دهد.
سایر علائم احتمالی این اختلال شامل:
- نفخ و حساسیت به پستان
- سردرد
- درد مفاصل و عضلات
- غم و ناامیدی
- تحریک پذیری و عصبانیت
- نوسانات شدید خلقی
- هوس غذا یا خوردن زیاد
- حملات هراس یا اضطراب
- کمبود انرژی
- تمرکز بر مشکل
- مشکلات خواب
- به نظر می رسد ملال قبل از قاعدگی به طور مشابه با افسردگی پریناتال مربوط به تغییرات هورمونی می باشد. علائم آن معمولاً درست پس از تخمک گذاری شروع می شود و بعد از قاعدگی، کاهش می یابد.
افسردگی فصلی
افسردگی فصلی ، اختلال عاطفی فصلی نیز خوانده می شود. از نظر بالینی به عنوان “اختلال افسردگی اساسی با الگوی فصلی” شناخته می شود. این افسردگی مربوط به فصول خاصی است. برای بیشتر افراد ، این اتفاق در ماه های زمستان رخ می دهد.
علائم اغلب در پاییز شروع می شوند، زیرا روزها کوتاه تر می شوند و در زمستان ادامه می یابند.
علائم شامل موارد زیر هستند:
- افزایش نیاز به خواب
- افزایش وزن
- احساس غم ، ناامیدی یا بی حوصلگی
- افسردگی فصلی ممکن است با پیشرفت فصل بدتر شود و منجر به افکار خودکشی شود. هنگامی که بهار می رسد، علائم تمایل به بهبود می یابد. این ممکن است مربوط به تغییر در ریتم های بدنی فرد در پاسخ به افزایش نور طبیعی باشد.
افسردگی موقعیتی
افسردگی موقعیتی ، توسط رویدادها یا موقعیت های خاص ایجاد می شود. مثال این موقعیت ها شامل:
- مرگ یک عزیز
- بیماری جدی یا یک واقعه تهدید کننده زندگی
- مشکلات مربوط به طلاق یا حضانت کودک
- شکست در روابط عاطفی
- بیکار بودن یا روبرو شدن با مشکلات جدی مالی
- روبرو شدن با مشکلات گسترده قانونی
- البته طبیعی است که حوادثی مانند اینها ایجاد احساس غم و اضطراب کنند. اما افسردگی موقعیتی هنگامی اتفاق می افتد که این احساسات متناسب با رویداد تحریک آمیز باشد و در زندگی روزمره اختلال ایجاد نمایند.
افسردگی آتیپیک
افسردگی آتیپیک به افسردگی اطلاق می شود که در پاسخ به وقایع مثبت داده میشود. علیرغم نام آن ، افسردگی آتیپیک غیر معمول یا نادر نیست!
ابتلا به افسردگی غیر معمولی بسیار چالش برانگیز است زیرا فرد ممکن است از نظر دیگران (یا خودش) افسرده نباشد.
علائم دیگر افسردگی آتیپیک می تواند شامل موارد زیر باشد:
- افزایش اشتها و افزایش وزن
- تصویر بد از بدن
- پرخوابی
- بیخوابی
- سنگینی در بازوها یا پاها که یک ساعت یا بیشتر در روز طول می کشد
- احساس طرد و حساسیت به انتقاد
- دردهای مختلف
افسردگی چقدر شایع است؟
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) منبع معتبری را تخمین زده که 8.1 درصد از بزرگسالان در سنین 20 سالگی و بالاتر از سال 2013 تا 2016 هر سال دو دوره زمانی دو هفته ای دچار افسردگی شده اند.
این اختلال در زنان درصد شیوع بیشتری نسبت به مردان دارد. شاید یکی از دلایل این باشد که زنان بیشتر در مورد ناراحتی خود صحبت می کنند و یا احساساتشان را بیشتر بروز می دهند. اغلب مردانی که دچار افسردگی می شوند برای اینکه خودشان را بیمار نشان ندهند درباره ی آن صحبت نمی کنند.
میزان شیوع اختلال افسردگی اساسی در زنان 10 تا 25 درصد و در مردان 5 تا 12 است.
ممکن است شیوع افسردگی در بعضی از کشورها زیادتر باشد که از جمله دلایل آن میتوان به فقر، فقر غذایی، مصیبت های طبیعی و چیزهای دیگر اشاره نمود.
تشخیص افسردگی چگونه است؟
برای تشخیص اختلال افسردگی آزمایش واحدی وجود ندارد. اما متخصص می تواند براساس علائم و ارزیابی روانشناختی، تشخیص اختلال را انجام دهد.
در بیشتر موارد ، متخصص یک سری سوال در مورد خلق و خو، اشتها، الگوی خواب، سطح فعالیت و افکار فرد خواهد پرسید. از آنجا که افسردگی می تواند با سایر مشکلات سلامتی مرتبط باشد ، ممکن است متخصص توصیه به معاینه جسمی را داشته باشد (مانند آزمایش خون ،تیروئید و در صورت لزومی MRI). بعضی اوقات مشکلات تیروئید یا کمبود ویتامین D می تواند علائم افسردگی را ایجاد کند.
یکی از راههایی که در تشخیص سطح و نوع این بیماری بسیار کمک کننده است تست افسردگی بک (BDI) است. (شما می توانید این تست را در سایت انجام داده و تفسیر تخصصی بسته به شرایط خودتان از متخصص دریافت نمایید.)
علائم افسردگی را نباید نادیده گرفت. اگر روحیه فرد بهتر نشده یا بدتر شده است، باید از متخصص کمک بخواهد. افسردگی یک بیماری روانی جدی است و خطراتی ناشی از عوارض آن دارد.
در صورت عدم درمان، عوارض این اختلال شامل موارد زیر است:
- افزایش وزن یا کاهش آن
- درد جسمانی
- سوء مصرف مواد
- حملات هراس (پانیک)
- مشکلات در رابطه
- منزوی شدن
- افکار خودکشی
روش های درمان افسردگی
زندگی با افسردگی می تواند مشکل باشد، اما درمان می تواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.
ممکن است بتوان با یک شکل از درمان علائم را با موفقیت مدیریت کرد، یا ممکن است تصمیم گرفته شود که ترکیبی از درمانها به بهترین وجه استفاده شود.
در درمان افسردگی سه نوع درمان وجود دارد:
- درمان دارویی
- درمان با تحریک مغناطیسی(TMS)
- روان درمانی
درمان دارویی
دوره های افسردگی اساسی در 70 تا 80 درصد بیماران قابل درمان است. برای درمان این اختلال باید داروها را بهمراه مداخلات روان درمانی مورد استفاده قرار داد.
درمان نگهدارنده با داروهای ضد افسردگی حداقل به مدت 5 ماه به جلوگیری از عود بیماری کمک میکند.
درمان با تحریک مغناطیسی(TMS)
اگر فرد از افسردگی اساسی رنج می برد و در برابر درمان، دارو و کمک به خود مقاومت کرده است، ممکن است TMS درمان مفیدی باشد.
درمان تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS) یک روش درمانی غیر تهاجمی است که پالسهای انرژی مغناطیسی را در مناطق مختلف مغز که درگیر خلق هستند، هدایت می کند. این پالس های مغناطیسی بدون درد از طریق جمجمه عبور می کنند و سلول های مغزی را تحریک می کنند که می توانند ارتباط بین بخش های مختلف مغز را بهبود دهند و علائم افسردگی را سهولت بخشند.
همچنین از این روش در زمانهایی که پاسخ سریع به درمان مدنظر است یا عوارض جانبی داروهای افسردگی، درمان را با مشکل روبه رو کرده است میتوان استفاده کرد.
روان درمانی
استفاده از روان درمانی به همراه داروهای ضد افسردگی برای اختلال افسردگی اساسی، بسیار کاربردی تر و موثر تر از کاربرد به تنهایی هر یک از روشهای عنوان شده است.
درمانهای روانشناختی شامل درمان کوتاه مدت است که در آن تعاملی بین درمانگر و بیمار شکل می گیرد. طی جلسات درمان و تکالیفی که مراجع باید آنها را در منزل انجام دهد درمانگر می تواند با فرضیات ذهنی و ناخودآگاه مراجع آشنا شده و عوامل زمینه ساز این بیماری را تشخیص و اصلاح کند.
برای مقابله با افسردگی روشهای درمانی فردی وجود دارد که بیمار با تغییر دادن و اصلاح سبک زندگی خود می تواند در روند بهبود خود بسیار موثر باشد.
برخی از این درمان ها شامل
ورزش
به مدت 30 دقیقه فعالیت بدنی سه تا پنج روز در هفته . ورزش می تواند تولید اندورفین بدن را افزایش دهد، اندورفین از همان هورمون هایی است که باعث بهبود روحیه فرد می شوند!
خودداری از مصرف مواد مخدر و الکل
ممکن است مصرف مواد در کوتاه مدت برای فرد احساس لذت ایجاد کند. اما در طولانی مدت ، این مواد می توانند افسردگی و علائم اضطراب را بدتر کنند.
یاد بگیرید چگونه نه بگویید
درگیری بیش از اندازه اضطراب و علائم افسردگی را بدتر می کند. تعیین مرزها در زندگی حرفه ای و شخصی می تواند به شما کمک کند احساس بهتری داشته باشید.
مراقبت از خود
همچنین با مراقبت از خود می توانید علائم افسردگی را بهبود ببخشید. اینکار شامل خوابیدن کافی، داشتن رژیم غذایی سالم، دوری از افراد منفی و شرکت در فعالیتهای لذت بخش است.
اسیدهای چرب امگا 3
این چربی های اساسی برای رشد عصبی و سلامت مغز مهم هستند. افزودن مکمل های امگا 3 به رژیم غذایی، ممکن است به کاهش علائم افسردگی کمک کند.
ویتامین ها
ویتامین ها برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم هستند. تحقیقات نشان می دهد که دو ویتامین به ویژه برای کاهش علائم افسردگی مفید هستند:
ویتامین B: ویتامین B-12 و B-6 برای سلامتی مغز بسیار حیاتی هستند. هنگامی که سطح ویتامین B فردکم است ، ممکن است خطر ابتلا به افسردگی بیشتر باشد.
ویتامین D: گاهی اوقات ویتامین آفتاب خوانده می شود زیرا قرار گرفتن در معرض آفتاب آن را برای بدن فرد تامین می کند. ویتامین D برای سلامتی مغز ، قلب و استخوان بسیار مهم است. افرادی که افسرده هستند ، احتمالا مبتلا به کمبود این ویتامین هستند.
بسیاری از گیاهان ، مکمل ها و ویتامین ها ادعا می کنند که به کاهش علائم افسردگی کمک می کنند، اما اکثر آنها در تحقیقات بالینی موثر نیستند.
درباره مواردی که تاثیر خود را نشان داده اند ، بیاموزید و از متخصص خود بپرسید که آیا این موارد مناسب شما هستند؟
(همچنین در صورت تمایل می توانید جهت دریافت مشاوره آنلاین و یا مشاوره تلفنی از متخصصین “توان درمان” کمک بگیرید.)
پیشگیری از افسردگی امکان پذیر است؟
معمولاً افسردگی قابل پیشگیری نیست. تشخیص اینکه چه عواملی باعث ایجاد آن می شود، دشوار است.
اما وقتی فرد علایم افسردگی را تجربه کرد، ممکن است با آموختن اینکه تغییرات سبک زندگی و روشهای درمانی مفید هستند ، برای جلوگیری از قسمت بعدی آماده بشود.
تکنیک هایی که ممکن است به فرد در پیشگیری کمک کند عبارتند از:
- ورزش منظم
- خواب کافی
- پیگیری درمان
- کاهش استرس
- روابط صمیمی با دیگران
- وقت کمتری را در دنیای مجازی صرف کنید
- کارها و درگیری های روزانه خود را کاهش دهید
- دوری از افراد سمی و منفی
- داشتن رژیم غذایی صحیح
- داشتن وزن سالم
- درمان بیماری های مزمن
- دوری از مصرف داروهای غیر ضروری و دارای عوارض جانبی
- جلوگیری از مصرف مواد مخدر و الکل
- قطع مصرف سیگار