داروی سروتونین (SSRI)

توجه: این مقاله صرفا جهت افزایش اطلاعات شما در رابطه با این قرص ترجمه و گرد آوری شده است, بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده نکنید.

داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین (SSRI)

داروهای بازدارنده بازجذب سروتونین (Selective serotonin reuptake inhibitors) که به آن SSRI می‌گویند؛ دسته‌ای از داروهای ضد افسردگی هستند که برای درمان اختلالات روان‌شناختی گوناگون به کار برده می‌شوند. این داروها یکی از پرکاربردترین داروهای روان‌پزشکی هستند و نسبت به دیگر داروهای ضد افسردگی عوارض جانبی کم‌خطرتری دارند. کارکرد این دارو همان‌گونه که از نامش پیداست با جلوگیری و بازجذب انتقال دهندهٔ عصبی سروتونین انجام می‌شود. سروتونین در تنظیم خلق و خوی انسان نقش کلیدی دارد پس عدم تعادل این نوروترنسمیتر در بدن باعث بروز اختلالات افسردگی و اضطراب می‌شود. SSRI با جلوگیری و مهار بازجذب سروتونین در گیرنده‌های عصبی پیش‌سیناپسی، سطح سروتونین برون سلولی را افزایش و سروتونین غلیظ بیش‌تری در اختیار گیرنده‌ها قرار می‌دهد.

SSRI برای درمان چه اختلالاتی کاربرد دارد؟

داروهای مهار کننده بازجذب سروتونین برای درمان اختلالات روان‌شناختی گوناگون به ویژه اختلالات افسردگی به کار برده می‌شود. تاکنون اثربخشی SSRI برای اختلالات روانی زیر تایید شده است:

• اختلالات افسردگی و دو قطبی: اختلال افسردگی عمده و دوقطبی اختلالات خلقی هستند که SSRI برایشان تجویز می‌شود.
• اختلالات اضطرابی: به ویژه برای اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال وحشت‌زدگی (پنیک اتک)،‌ اختلال اضطراب فراگیر داروهای SSRI تجویز می‌شوند.
• اختلالات وسواسی – اجباری: این داروها برای بیش‌تر اختلالات وسواسی اجباری تجویز می‌شود.
• اختلالات مرتبط با تروما و استرس: به ویژه اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)،
• اختلالات جنسی: SSRI می‌تواند برای درمان انزال زودرس تجویز شود.
• اختلالات خورد و خوراک: برای درمان اختلال بولیمیا نروزا و بینج ایتینگ می‌توان داروهای SSRI را تجویز کرد.

SSRI تصویب شده در FDA برای درمان افسردگی

سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) این SSRI ها را برای درمان افسردگی تصویب کرده است:

• سیتالوپرام
• اس سیتالوپرام
• فلوکستین
• پاروکستین
• سرترالین

عوارض جانبی احتمالی SSRI

تصور می شود تمام SSRI ها به روشی مشابه کار می کنند و به طور کلی می توانند عوارض جانبی مشابه ایجاد کنند، اگرچه ممکن است برخی از افراد هیچ عوارضی نداشته باشند. بسیاری از عوارض جانبی می تواند بعد از چند هفته اول درمان از بین برود، در حالی که برخی دیگر امکان دارد شما و پزشک را به آزمایش داروی متفاوت سوق دهند.

اگر نمی توانید یک SSRI را تحمل کنید، شاید بتوانید یک مورد دیگر آن را تحمل کنید، زیرا SSRI ها در جلوگیری از جذب مجدد سروتونین و سرعت متابولیزه شدن، متفاوت هستند.

عوارض جانبی احتمالی SSRI شامل موارد زیر است:

• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• سردرد
• خواب آلودگی
• خشکی دهان
• بی خوابی
• عصبانیت، آشفتگی یا بی قراری
• سرگیجه
• مشکلات جنسی مانند کاهش میل جنسی، مشکل در رسیدن به ارگاسم یا عدم توانایی در نعوظ (اختلال نعوظ)
• کم اشتهایی یا پرخوری

مصرف دارو با غذا ممکن است خطر تهوع را کاهش دهد. همچنین، تا زمانی که دارو روی خواب شما اثر نمی گذارد، می توانید با مصرف آن در زمان خواب، اثر تهوع را کمتر کنید.

نوع داروی ضد افسردگی برای شما به تعدادی از موارد مانند علائم و بیماری دیگری که ممکن است داشته باشید بستگی دارد. از پزشک در مورد شایع ترین عوارض جانبی احتمالی SSRI خاص خود بپرسید و راهنمای داروی بیمار را که با نسخه همراه است بخوانید.

SSRI معمولاً برای بیشتر افراد بی خطر است. با این حال، در برخی شرایط آن ها می توانند مشکلاتی ایجاد کنند. به عنوان مثال، دوزهای زیاد سیتالوپرام ممکن است باعث ایجاد ریتم قلبی غیرطبیعی و خطرناک شود، بنابراین با توصیه سازمان غذا و دارو و شرکت سازنده باید از دوزهای بالای 40 میلی گرم در روز جلوگیری شود. آن ها همچنین حداکثر دوز روزانه 20 میلی گرم سیتالوپرام را برای افراد بالای 60 سال توصیه می کنند.

مواردی که قبل از استفاده از SSRI با پزشکتان باید مشورت کنید شامل موارد زیر است

تداخلات دارویی با SSRI ها

هنگام مصرف داروی ضد افسردگی، در مورد سایر نسخه های دارویی یا داروهای بدون نسخه، گیاهان دارویی یا سایر مکمل های مصرفی به پزشکتان بگویید. برخی از داروهای ضد افسردگی می توانند در تاثیر داروهای دیگر تداخل داشته باشند، و برخی می توانند هنگام ترکیب با داروهای خاص یا مکمل های گیاهی، واکنش های خطرناکی ایجاد کنند.

به عنوان مثال، SSRI ممکن است خطر خون ریزی شما را افزایش دهد، به خصوص هنگامی که داروهای دیگری مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، آسپیرین، وارفارین و سایر رقیق کننده های خون مصرف می کنید که خطر خون ریزی را افزایش می دهد.

سندرم سروتونین

به ندرت، یک داروی ضد افسردگی می تواند باعث تجمع زیاد سروتونین در بدن شما شود. سندرم سروتونین بیشتر در مواقعی اتفاق می افتد که دو دارو که سطح سروتونین را افزایش می دهند ترکیب شوند. این موارد شامل، سایر داروهای ضد افسردگی، داروهای خاص درد یا سردرد است.

علائم سندرم سروتونین شامل اضطراب، تب بالا، تعریق، گیجی، لرزش، بی قراری، عدم هماهنگی، تغییرات عمده در فشار خون و ضربان قلب سریع است. در صورت بروز هر یک از این علائم، فوراً به پزشکتان مراجعه کنید.

داروهای ضد افسردگی و بارداری

در مورد خطرات و فواید استفاده از داروهای ضد افسردگی خاص با پزشکتان مشورت کنید. اگر در دوران بارداری یا در حین شیردهی آن ها را مصرف کنید ممکن است برخی از داروهای ضد افسردگی به کودک شما آسیب برساند. اگر داروی ضد افسردگی مصرف می کنید و قصد بارداری دارید، در مورد خطرات احتمالی با پزشک مشورت کنید. بدون مشورت با پزشک در ابتدا از مصرف دارو خودداری کنید.

خطر خودکشی و داروهای ضد افسردگی

اکثر داروهای ضد افسردگی به طور کلی بی خطر هستند، اما سازمان غذا و دارو آمریکا، الزام کرده که همه داروهای ضد افسردگی هشدارهای جعبه سیاه (شدیدترین هشدارها برای نسخه ها) را داشته باشند. در برخی موارد، کودکان، نوجوانان و بزرگسالان زیر 25 سال ممکن است در هنگام مصرف داروهای ضد افسردگی، به خصوص در چند هفته اول بعد از شروع یا تغییر در میزان مصرف افکار خودکشی افزایش یابند.

به خاطر داشته باشید که داروهای ضد افسردگی احتمالاً با بهبود خلق و خوی در طولانی مدت خطر خودکشی را کاهش می دهند.

قطع درمان با SSRI :SSRI ها اعتیاد آور نیستند. با این حال، قطع درمان ضد افسردگی به طور ناگهانی یا از دست دادن چند دوز می تواند باعث علائم مانند ترک دارو شود. سندروم محرومیت گاهی اوقات سندرم قطع مصرف نامیده می شود. با پزشک همکاری کنید تا به تدریج و با اطمینان از دوز مناسب دارو قطع شود.

علائم قطع دارو می تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس عمومی اضطراب
• حالت تهوع
• سرگیجه
• بی حالی
• علائم آنفلوانزا
• انتخاب داروی ضد افسردگی مناسب

ممکن است افراد نسبت به یک داروی ضد افسردگی، واکنش مناسب نشان دهند. به عنوان مثال، یک داروی خاص امکان دارد برای شما بهتر از شخص دیگری باشد یا نسبت به مصرف یک داروی ضد افسردگی خاص عوارض جانبی بیشتر و یا کمتر داشته باشید.

صفات ارثی در تاثیر ضد افسردگی ها نقش دارند. اگر یک خویشاوند نزدیک دارید که به یک داروی ضد افسردگی خاص پاسخ داده است، به پزشک بگویید، زیرا این می تواند انتخاب خوبی برای نوع دارو باشد.

در بعضی موارد، نتایج آزمایش خون ویژه، می تواند سرنخ هایی درباره نحوه پاسخ بدن شما به یک داروی ضد افسردگی خاص نشان دهد. با این وجود متغیرهای دیگر می توانند در پاسخ شما به دارو تاثیر بگذارد.

در هنگام انتخاب داروی ضد افسردگی، پزشک علائم شما، هرگونه مشکلات مربوط به سلامتی، داروهای دیگری که مصرف می کنید را در نظر می گیرد.

به طور معمول، ممکن است چندین هفته یا بیشتر طول بکشد تا یک داروی ضد افسردگی به طور کامل موثر باشد و عوارض جانبی اولیه را کاهش دهد. پزشک می تواند برخی از تنظیمات دوز یا داروهای ضد افسردگی مختلف را توصیه کند، اما با صبر و شکیبایی، شما و پزشکتان می توانید دارویی را پیدا کنید که برای شما مناسب باشد.